Το γένος Macrolepiota Μακρολεπιότα
- Φωτογραφίες
- Περιγραφή
- Βιότοπος
- Εδωδιμότητα
- Παρόμοια είδη
- Διατήρηση (Ξήρανση ή κατάψυξη)
- Προτάσεις συνταγής
Το γένος Macrolepiota Μακρολεπιότα
Το γένος Macrolepiota Μακρολεπιότα είναι από τα πιο δημοφιλή και κοινά μανιτάρια στην Ελλάδα. Περιλαμβάνει εντυπωσιακά μεγάλα, ψηλά, όμορφα και δεν γίνεται να μην σου τραβήξουν την προσοχή. Εμφανίζονται σε μικρές ομάδες τόσο σε λιβάδια όσο και σε δασωμένες περιοχές.
Χαρακτηριστικά του γένους Μακρολεπιότα:
Το μέγεθος του καπέλου ανάλογα με το είδος, είναι από μέτριο έως μεγάλο 10-30 εκατοστά, αρχικά είναι ημισφαιρικό, καμπανοειδές και όσο ωριμάζει γίνεται επίπεδο με έντονη θηλή στο κέντρο.
Η επιφάνεια είναι πάντα στεγνή και αποτελείται από χαρακτηριστικά λέπια. Η περιφέρεια του καπέλου πάντα υπερβαίνει τα ελάσματα.
Τα ελάσματα είναι σχεδόν πάντα ελεύθερα, πυκνά και λεπτά. Το χρώμα τους είναι κυρίως λευκό ενώ όσο ωριμάζουν πάει προς το κρεμ.
Το πόδι είναι πάντα κεντρικό, μετρίου ή μεγάλου μεγέθους και έχει έντονα διογκωμένη βάση. Αποχωρίζεται πάντα εύκολα από το καπέλο.
Η οσμή είναι αδύνατη αλλά ευχάριστη και έχουν γλυκιά γεύση φουντουκιού.
Ποιές Μακρολεπιότες συλλέγουμε;
Το ποιο διαδεδομένο στη χώρα μας είναι το μεγάλο σε μέγεθος Macrolepiota procera ή Μακρολεπιότα η ψηλή, Ζαρκαδίσιο, Κουκούλι, Κωνσταντάς, Αλεκάτη ή Γουργουλιάνα.
Το συχνό, εδώδιμο μεγάλης γαστρονομικής αξίας, Macrolepiota mastoidea ή Μακρολεπιότα η μαστοειδή πιο μικρό σε μέγεθος, με έντονη χαρακτηριστική προεξοχή στο κέντρο του καπέλου και πόδι με λίγα ωχρό-καφετί λέπια.
Το όχι συχνό, εδώδιμο μεγάλης γαστρονομικής αξίας, Macrolepiota konradii, καρποφορεί κυρίως σε δασικές εκτάσεις, και έχει καπέλο με επιδερμίδα που διασπάται σε λίγα αλλά μεγάλα λέπια σε σχήμα αστεριού και πόδι λείο και λευκό πάνω από το διπλό δακτυλίδι και με λεπτά ζικ-ζακ σχέδια κάτω από αυτό.
Το μάλλον συχνό, εδώδιμο μεγάλης γαστρονομικής αξίας, Macrolepiota excoriata, παράγει μικρότερα καρποσώματα με καπέλο που διασπάται ελαφρά σε λέπια μόνο στη περιφέρεια του και λείο πόδι με απλό δακτυλίδι.
Το σπάνιο, εδώδιμο, Macrolepiota permixta έχει καπέλο με καφέ-κοκκινωπά λέπια και η σάρκα του κοκκινίζει στα χτυπημένα σημεία ή στο τρίψιμο.
Το σπάνιο, εδώδιμο, Macrolepiota phaeodisca παράγει μικρότερα καρποσώματα με καπέλο που έχει σκούρο δίσκο στο κέντρο του και σχεδόν λείο πόδι με μονό δακτυλίδι.
Προσοχή
Εύκολα μπορούμε να τις ξεχωρίσουμε από τα τοξικά θεωρούνται δύσπεπτα και προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις σε ορισμένους ανθρώπους,
Chlorophyllum rhacodes = Macrolepiota rhacodes, παράγει μικρότερα καρποσώματα, με λείο πόδι και σάρκα του κοκκινίζει όταν κοπεί.
Το σπάνιο, τοξικό, Chlorophyllum brunneum, έχει πόδι με απότομη βολβώδης βάση, απλό και όχι διπλό δακτυλίδι.
Το σπάνιο, τοξικό, Macrolepiota venenata, αναπτύσσεται σε ομάδες καλοκαίρι και φθινόπωρο, κυρίως σε κήπους, σε πάρκα και σε γενικές γραμμές σε πλούσια εδάφη και παράγει καρποσώματα με λευκωπό καπέλο έως 20 εκ. με μεγάλα αραιά καφέ-κοκκινωπά λέπια σε σχήμα αστεριού, ψηλό υπόλευκο πόδι με μεγάλο χειλόμορφο βολβό στη βάση του και μονό δακτυλίδι και λευκή σάρκα που μεταχρωματίζεται αν κοπεί σε καφέ-κοκκινωπή. (Πηγή: ilmondodeifunghi.it).
Υπάρχει το Chlorophyllum molybdites, τοξικό είδος που μοιάζει με τις Μακρολεπιώτες το οποίο έχει βρεθεί στη χώρα μας και είναι ταυτοποιημένο με μικροσκόπιο.
Μεγάλη προσοχή
ωστόσο χρειάζεται με το θανατηφόρο Lepiota castanea και γενικά με τα είδη του γένους Lepiota που είναι συνήθως τοξικά.
Οι Λεπιώτες είναι μικρά μανιτάρια, το καπέλο τους φτάνει το πολύ μέχρι 9 εκατοστά, έχουν λεπτό πόδι, χωρίς δακτυλίδι και μυρίζουν άσχημα. Στης Μακρολεπιώτες το καπέλο είναι μεγάλο από 6-30 εκατοστά, έχουν χοντρό και ψηλό πόδι, έχουν δακτυλίδι, έχουν απαλή οσμή και ευχάριστη.
Για να μπορούμε να ξαναμαζέψουμε μανιτάρια ακολουθούμε πάντα το χρυσό κανόνα και δεν συλλέγουμε ΠΟΤΕ μικρά μανιτάρια.
Πως μαγειρεύεται η μακρολεπιότα:
Όλα τα μανιτάρια του γένους Macrolepiota είναι εξαιρετικά νόστιμα.
Στη Macrolepiota τρώγεται μόνο το καπέλο, το πόδι είναι σκληρό. Έχει λευκή σάρκα, μαλακή, αφράτη.
Είναι πολύ νόστιμα στα κάρβουνα ή στο γκρίλ, σε ομελέτες, συνοδευτικά με κρέας. Πιστεύω όμως ότι τηγανισμένα σαν σνίτσελ με βούτυρο είναι το καλύτερο.
Αποφεύγουμε το πλύσιμο γιατί απορροφούν πολύ νερό και χάνουν τη γεύση τους.
Συντήρηση της Μακρολεπιότας:
Είναι πολύ ευαίσθητο μανιτάρι, συντηρείται στο ψυγείο για 2-3 μέρες μονό όταν είναι σε πολύ κατάσταση.
Τα μανιτάρια μακρολεπιότες στην κατάψυξη μπορούν να συντηρηθούν για 3 μήνες, τοποθετούμε ενδιάμεσα από τα καπέλα αλουμινόχαρτο για να μην κολλήσουν και τα βάζουμε σε μερίδες σε σακούλα τροφίμων καλά κλεισμένη. Όταν τα βγάλουμε τα τηγανίζουμε χωρίς να τα αποψύξουμε.
Το πόδι το αποξηραίνουμε και το κάνουμε σκόνη την οποία τη χρησιμοποιούμε σαν μπαχαρικό σε φαγητά.
Πηγή: Το γένος Macrolepiota – Μακρολεπιότα , Macrolepiota procera, μακρολεπιότα σνίτσελ, morelmushroomhunting.com, www.first-nature.com, Μανιτάρια του Εθνικού Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης Άγγελος Παπαδητρίου, Τα μανιτάρια του βουνού και του κάμπου Δημήτρης Θ. Κελτεμίδης, Christian Ferrer 11:02,7 May 2018 , Amanita77, 20 August 2010
Σου αρέσει αυτή τη δημοσίευση; Μοιράσου το με φίλους!
Προσοχή! Στο κείμενο αναφέρεται: “Τα μανιτάρια του γένους Macrolepiota – μακρολεπιότα συλλέγονται άφοβα, δεν υπάρχουν επικίνδυνα είδη, όλα είναι εδώδιμα”. Ωστόσο, στη συνέχεια αναφέρεται ένα είδος μακρολεπιότας (Macrolepiota venenata) ως τοξικό!