Pinus nigra Μαύρη Πεύκη

Στην χώρα μας η Pinus nigra Μαύρη Πεύκη απαντάται στην Πελοπόννησο, Στερεά Ελλάδα, Θεσσαλία, Μακεδονία, Θράκη και στα νησιά όπως η Εύβοια, η Λέσβος, η Θάσος και η Σάμος.

Επιστιμονική ονομασία: Pinus nigra J.F.Arnold 1785

Συνώνυμα: Pinus pallasiana Lamb., Pinus nigra subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe.

Κοινή ονομασίες: Αγριόπευκο, Μαυρόπευκο, Μπορίτσα, Πεύκη η Μαύρη, Μαύρη πεύκη, Μηλοέλατο, Μοσχοέλατο, Καράτσιάμ, Austrian pine, Crimean pine, European black pine.

Περιγραφή, Βιότοπος:

Η μαύρη πεύκη είναι κωνοφόρο, αειθαλές, μόνοικο δένδρο της οικογένειας Pinaceae, έχει ύψος που φτάνει έως και τα 30 μέτρα και σε διάμετρο τα 1-1,2 μέτρα με γκρίζος ή καστανό φλοιό. Έχει πυκνή κόμη ωοειδής-κωνοειδής σε νεαρή ηλικία, ενώ σε μεγάλη ηλικία εξελίσσεται σε πλατιά με επίπεδη κορυφή. Οι οφθαλμοί με ρητίνη.

Τα σκούρο-πράσινα φύλλα είναι βελονοειδή, φύονται ανά δύο σε βραχυκλάδια, έχουν μήκος 8-18 εκατοστά, δύσκαπτα, ελαφρά περιεστραμμένα, με λεπτά οδοντωτές παρυφές.

Είναι δέντρο μονόικο με αρσενικά άνθη ωοειδούς σχήματος και κίτρινου χρώματος ενώ τα θηλυκά είναι κόκκινα, όρθια ανά 2-3 στην άκρη ετήσιων βλαστών. Περίοδος ανθοφορίας από τον Απρίλιο έως και τον Ιούνιο.

Οι κώνοι, τα κουκουνάρια, έχουν μήκος 5-10 εκατοστά, ωοειδείς σχήματος, σχεδόν χωρίς ποδίσκο, κάθετοι στα κλαδιά, σχεδόν επάκριοι, ωριμάζουν από τον Οκτώβριο έως και τον Δεκέμβριο, το δεύτερο έτος μετά την επικονίαση.

Τα σπέρματα είναι ωοειδή, κιτρινωπά, με μεγάλο πτερύγιο.

Απαντάται στη νότια Ευρώπη και στα βουνά των βόρειων Αφρικανικών χωρών, σε ορεινά και ημιορεινά εδάφη, σε υψόμετρο 400 – 1800 μέτρα.

Στην χώρα μας η μαύρη πεύκη απαντάται στην Πελοπόννησο, Στερεά Ελλάδα, Θεσσαλία, Μακεδονία, Θράκη και στα νησιά όπως η Εύβοια, η Λέσβος, η Θάσος και η Σάμος.

Τα είδη της οκογένειας Pinus που απαντούν στην Ελλάδα είναι τα Pinus sylvestris, Pinus heldreichii, Pinus halepensis, Pinus brutia, Pinus pinea, Pinus nigra και Pinus peuce ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη εμφανίζονται επιπλέον τα είδη Pinus pinaster, Pinus mugo, Pinus uncinata και Pinus cembra.

Το μέλι της μαύρης πεύκης, Μελισσοκομικό δέντρο:

Το πεύκο αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά φυτά για τη μελισσοκομία, καθώς είναι μία σπουδαία πηγή στη χώρα μας. Το μέλι του πεύκου είναι ζαχαρώδης έκκριση ενός παράσιτου (του γνωστού εντόμου Marchallina hellenica) που ζει από τους χυμούς του δέντρου και φωλιάζει στις ρωγμές του φλοιού. Η μελιτώδης αυτή έκκριση πραγματοποιείται 2 φορές το χρόνο: Την άνοιξη και το φθινόπωρο. Όταν οι καιρικές συνθήκες είναι ευνοϊκές, οι μέλισσες μαζεύουν άφθονο μέλι, του οποίου γίνεται τρύγος

σε πολλά μέρη. Κάποιες περιοχές της Ελλάδας μάλιστα έχουν ως μοναδική πηγή σοδειάς τα πεύκα.

Άλλες χρήσεις:

Το ξύλο της μαύρης πεύκης εσωτερικά έχει ερυθρωπό χρώμα, είναι καλής ποιότητας με λιγότερη ρετσίνι σε σχέση με το ξύλο των άλλων ειδών της οικογένειας Pinus και γι’ αυτό χρησιμοποιείται , στην επιπλοποιεία, σαν οικοδομική ξυλεία, στη ναυπηγική ο ευθύς κορμός της χρησιμοποιείται σαν στύλος στήριξης καλωδίων.

Η μαύρη πεύκη χρησιμοποιείται για την παρασκευή καλλυντικών από γνωστή ελληνική μάρκα.

Καλλιέργεια, Πολλαπλασιασμός:

Μπορεί να αναπτυχθεί σε ξηρά και φτωχά εδάφη ανεξάρτητα από το υπεδάφιο πέτρωμα, παρουσιάζει χαρακτηριστική προσαρμοστικότητα σε εδάφη με υψηλές συγκεντρώσεις μετάλλων. Είναι είδος ψυχρόβιο, ανθεκτικό στη σκιά αντέχει περισσότερο στη σκίαση από όλα τα ελληνικά πεύκα, εκτός την Pinus peuce, επίσης έχει μεγάλη αντοχή στους ανέμους.

Πηγή: the-magic-of-the-bees.blogspot.com, www.botany.gr, votaniki.gr, Κοράκης Γ. 2015. Δασική Βοτανική -Αυτοφυή Δέντρα και Θάμνοι της Ελλάδας. Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα. 620 σελ.