Pinus sylvestris Πεύκη η δασική
To Pinus sylvestris Πεύκη η δασική αναγνωρίζεται από τις σχετικά μικρές πράσινο-μπλε βελόνες και το πορτοκαλί-κόκκινωπό κορμό του.
Η Pinus sylvestris είναι το πεύκο με την ευρύτερη παγκόσμια κατανομή, φύεται από την Πορτογαλία, βόρεια Νορβηγία, Σκωτία μέχρι τον Καύκασο και την ανατολική Σιβηρία. Στα βόρεια, το είδος ζει σε χαμηλό υψόμετρο, από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι τα χίλια μέτρα, ενώ στα νότια είναι είδος μεγάλου υψομέτρου, ζώντας στα 1.200 με 1.600 μέτρα.
Στην χώρα μας απαντά σε υψόμετρα από 800 έως 1.900 m, κυρίως σε μη ασβεστολιθικό υπόστρωμα, σχηματίζει αμιγή δάση ή εισέρχεται στα δάση της Pinus nigra, φύεται στη Βόρεια Ανατολική Ελλάδα, Βόρεια Κεντρική Ελλάδα, Βόρεια Πίνδος, Λαϊλιάς, Πιέρια, Ροδόπη και στη Τύμφη
Επιστημονική ονομασία: Pinus sylvestris L. 1753
Συνώνυμα: Pinus rubra Mill., Pinus montana Hoffm., Pinus binatofolio Gilib., Pinus borealis Salisb., Pinus cretacea Kalen., Pinus ericetorum Thore, Pinus erzeroomica Calvert ex Gordon, Pinus fominii Kondr., Pinus frieseana Wich., Pinus genevensis Carrière, Pinus genovensis Garsault, Pinus hagenaviensis K.Koch, Pinus krylovii Serg. & Kondr., Pinus lapponica (Hartm.) Mayr, Pinus mughus Jacq., Pinus resinosa Savi, Pinus rigensis Loudon, Pinus scariosa Lodd. ex Loudon
Ελληνική ονομασία: Πεύκη η αγρία
Κοινές ονομασίες: Δασική πεύκη, Δασόπευκο ή Λιάχα
Περιγραφή:
Η δασική πεύκη είναι μόνοικο αειθαλές κωνοφόρο δέντρο της οικογένεια Pinaceae, με κόμη σε νεαρή ηλικία κωνική, ενώ αργότερα πλατιά θολωτή και τελικά ομπρελοειδή. Με κορμό ίσιο, λείο και γκριζωπός αρχικά, με μεγάλες ρωγμές και πορτοκαλί-κόκκινωπό αργότερα, με ύψος που φτάνει έως και τα 40 μέτρα και διάμετρο κορμού το ενάμισι μέτρο. Ο φλοιός αρχικά γκρίζος, ενώ αργότερα κοκκινωπός, απολεπίζεται στο άνω τμήμα του κορμού και τα μεγαλύτερα κλαδιά. Οφθαλμοί με ρητίνη.
Τα βελονοειδή φύλλα έχουν μήκος έως 7 εκατοστά, είναι οι μικρότερες από τις βελόνες όλων των ελληνικών πεύκων, φύονται ανά δύο, περιεστραμμένες, γυαλιστερές και με πράσινο-μπλέ χρώμα.
Τα άνθη φύονται σε ιουλόμορφους κωνίσκους. Οι αρσενικοί κωνίσκοι είναι πολυάριθμοι και μικροί, οι οποίοι φύονται σε δέσμες στη βάση των ετήσιων βλαστών, ωοειδείς, κίτρινοι ή κοκκινωποί. Οι θηλυκοί κωνίσκοι είναι κοκκινωποί και φύονται όρθιοι ανά δύο στην κορυφή των ετήσιων βλαστών. Η άνθηση γίνεται από τον Απρίλιο έως και το Μάιο.
Τα γκριζο-καστανά κουκουνάρια του είναι μικρά, μήκους 3-7 cm, προμήκη, έχουν πολύ μικρό κυρτό ποδίσκο και είναι στραμμένοι προς τα κάτω. Ωριμάζουν από τον Νοέμβριο έως και το Δεκέμβριο, το δεύτερο έτος μετά την επικονίαση.
Τα σπέρματα μαύρου χρώματος έχουν μήκος 0,4-0,5 cm, με πτερύγιο έως 2 cm. Απελευθερώνονται όταν οι κώνοι ανοίγουν την άνοιξη 2 χρόνια μετά τη γονιμοποίηση.
Τα είδη της οκογένειας Pinus που απαντούν στην Ελλάδα είναι τα Pinus sylvestris, Pinus heldreichii, Pinus halepensis, Pinus brutia, Pinus pinea, Pinus nigra και Pinus peuce ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη εμφανίζονται επιπλέον τα είδη Pinus pinaster, Pinus mugo, Pinus uncinata και Pinus cembra.
Συστατικά:
Ο κορμός και ο φλοιός περιέχουν μια πυκνόρρευστη, κολλώδες και άχρωμη ρητίνη την τερεβινθίνη.
Όλο το δέντρο και τα φύλλα περιέχουν περιέχει αιθέρια έλαια όπως λιμονένιο, πινένιο, καρένιο, και οξεικό βορνύλιο και διάφορα γλυκοσίδια όπως κωνιφεροσίδιο, πινικρίνη, πικείνη.
Το μέλι της δασικής πεύκης, Μελισσοκομικό δέντρο:
Όλα τα είδη Pinus αποτελούν το πολυτιμότερο μελισσοκομικό φυτό της χώρας μας και είναι η βάση της παραγωγής μελιού στην Ελλάδα, με ποσοστό 60% περίπου της συνολικής παραγωγής και είναι μέλι εξαιρετικής ποιότητας.
Το μελίτωμα στο πεύκο προέρχεται από το κοκκοειδές Marchalina hellenica (εργάτης), που εγκαθίσταται κυρίως στις σχισμές του ξηρόφλοιου και περιβάλλεται με μια κηρώδη άσπρη ουσία την χαρακτηριστική βαμβακάδα που εκκρίνει το ίδιο από το δέρμα του. Οι περίοδοι εκκρίσεων από τον Αύγουστο μέχρι τον Οκτώβριο, είναι αυτές που αξιοποιούνται κυρίως για την παραγωγή πευκόμελου.
Το μέλι από πεύκο δεν κρυσταλλώνει και είναι πλουσιότερο σε ιχνοστοιχεία, πρωτεΐνες, αμινοξέα και έχει λιγότερες θερμίδες.
Θεραπευτικές ιδιότητες:
Το πεύκο έχει αντισηπτικές, διουρητικές, αποχρεμπτικές, αντικαταρροϊκές, αντιοξειδωτικές και τονωτικές ιδιότητες. Χρησιμοποιείται στην ομοιοπαθητική για την αντιμετώπιση των ρευματισμών, της βρογχίτιδας, του βήχα, της πνευμονίας, των παθήσεων των ουροφόρων οδών και της νεφρίτιδας.
Τα φρέσκα φύλλα του πεύκου σε βραστό νερό είναι ωφέλιμα για εισπνοές για το βήχα, τη βρογχίτιδα, την ιγμορίτιδα και το συνάχι. Αν ρίξουμε το αφέψημα τους στο νερό του μπάνιου, μας ξεκουράζουν, ηρεμούν τα νεύρα, ανακουφίζουν τους καταθλιπτικούς και ταυτόχρονα ωφελούν σε δερματικά προβλήματα, εξανθήματα και ακμή. Είναι επίσης χρήσιμο για ρευματισμούς και αρθρίτιδα.
Το αιθέριο έλαιο χρησιμοποιείται σε εισπνοές ή μασάζ για μυϊκούς πόνους, αραιωμένο σε έλαιο βάση.
Αντενδείξεις:
Το αιθέριο έλαιο να αποφεύγουμε να έρθει σε άμεση επαφή με το δέρμα.
Η χρήση των σκευασμάτων του πεύκου αντενδεικνύεται στις εγκύους και στις ασθένειες των νεφρών και την ηπατίτιδα.
Η παρουσίαση των βοτάνων σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί συνταγή και έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα.
Άλλες χρήσεις:
Το ξύλο του είναι γνωστό με την ονομασία κόκκινη ξυλεία, χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη για την παρασκευή ξυλοπολτού για χαρτί, στις οικοδομικές κατασκευές και στη ναυπηγική.
Βιβλιογραφία:
2. www.lhilna.gr,
5. mediplantepirus.med.uoi.gr,
6. votaniki.gr,
7. Κοράκης Γ. 2015. Δασική Βοτανική -Αυτοφυή Δέντρα και Θάμνοι της Ελλάδας. Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα. 620 σελ.
Φωτογραφία: Μπαξεβάνης,07-2020, Νομός Σερρών
Σου αρέσει αυτή τη δημοσίευση; Μοιράσου το με φίλους!
Δείτε επίσης:
