Neoboletus praestigiator

Το Neoboletus praestigiator είναι ένα εδώδιμο μανιτάρι. Ωμό ή ανεπαρκές μαγειρεμένο είναι τοξικό και προκαλεί γαστρεντερικές διαταραχές. Είναι ένα διαδεδομένο είδος μύκητα, καρποφορεί καλοκαίρι και φθινόπωρο, σε όξινα εδάφη, σε μικρές ομάδες, σε δάση κωνοφόρων και πλατύφυλλων, συχνότερα με δέντρα οξιάς (Fagus) και ελάτης (Picea), συχνά στα ίδια μέρη με το Boletus edulis.

Συστηματική ταξινόμηση:
Phylum (Συνομοταξία) : Basidiomycota
Class (Ομοταξία) : Agaricomycetes
Order (Τάξη) : Boletales
Family (Οικογένεια): Boletaceae
Genus (Γένος) : Neoboletus
Species (Είδος) : N. luridiformis

Επιστημονική ονομασία: Neoboletus praestigiator (R. Schulz) Svetasheva, Gelardi, Simonini & Vizzini

Συνώνυμα: Boletus luridiformis Rostk. (1844), Suillus luridiformis (Rostk.) Kuntze (1898), Boletus erythropus sensu auct.

Αγγλικές ονομασίες: Scarletina bolete, Red foot bolete, Dotted stemmed bolete, Dotted stem bolete

Ελληνική ονομασία: Νεοβωλίτης ο ωχρόμορφος

Ετυμολογία: Neo– σημαίνει νέος ή νέος, Boletus από το «bolos» που σημαίνει «κομμάτι πηλού». Και prestigiator κάποιος που παίζει κόλπα, εξαπατά. Η προηγούμενη ονομασία erythropus προέρχεται από το ελληνικό eruthròs = κόκκινο και poùs = πόδι, «από το κόκκινο πόδι».

Περιγραφή:

Το καπέλο του Neoboletus praestigiator έχει διάμετρο 8-20 εκατοστά, αρχικά με σχήμα ημισφαιρικό και βελούδινο, κυρτό, σχεδόν επίπεδο και σχεδόν λείο στην ωριμότητα. Το χρώμα του είναι ομοιόμορφο, ανοικτό καφέ έως βαθύ καφέ, σπάνια με λαδί τόνους, αν πιεστεί μαυρίζει.

Οι πόροι έχουν πορτοκαλί-κοκκινωπό χρώμα, σκούρο-κόκκινο αργότερα, μερικές φορές πιο ανοικτόχρωμοι στην περιφέρεια, αν πιεσθούν γίνονται μπλε.
Σωλήνες αρχικά κίτρινοι, λαδί αργότερα, μπλε αν κοπούν.

Το πόδι του έχει ύψος 7-15 και διάμετρο 2-4 εκατοστά, κυλινδρικό ή ροπαλόμορφο, κίτρινο με πορτοκαλο-κόκκινα στίγματα-κουκίδες, δεν έχει δίκτυ, αν πιεσθεί γίνεται μπλε.

Η σάρκα του σφιχτή, με αδύνατη οσμή και γλυκιά γεύση, κίτρινη που όταν κοπεί μεταχρωματίζεται έντονα και άμεσα σε γαλάζιο.

Το αποτύπωμα των σπόρων έχει χρώμα καφέ-λαδί.

Ομοιότητες:

Το Neoboletus xanthopus έχει πολύ μικρές κουκκίδες που κάνουν το στέλεχος να φαίνεται λείο, είναι θερμόφιλο είδος και αναπτύσσεται κάτω από βελανιδιές.

Το κοινό, μη εδώδιμο, Suillellus luridus είναι παρόμοιο, αλλά έχει καλοσχηματισμένο κόκκινο δίχτυ στο πόδι του, σε αντίθεση με τις κόκκινες κουκκίδες που έχει το N. luridiformis.

Το σπάνιο, τοξικό, Rubroboletus satanas έχει γκριζωπό καπέλο και βολβώδη πόδι που καλύπτεται από ένα κόκκινο δίχτυ σε κίτρινο φόντο.

Το Suillellus queletii έχει επίσης κουκκίδες στο πόδι, αλλά είναι κίτρινες έως γκρι και όχι κόκκινες. Όταν κόβεται σε διατομή, γίνεται επίσης μπλε, αλλά η σάρκα στη βάση του στελέχους έχει πορφυρό-κόκκινο χρώμα. Η σύγχυση μεταξύ αυτών των δύο είναι αβλαβής, καθώς είναι επίσης βρώσιμο μετά το μαγείρεμα.

Σχόλια:

Ένα πανέμορφο είδος που έχει υποστεί μια σειρά από επιστημονικές αλλαγές της ονομασίας του τα τελευταία χρόνια. Το Boletus erythropus και το Neoboletus luridformis είναι δύο από τα κοινά, αλλά αυτά τα ονόματα δεν σχετίζονται με αυτό το είδος.

Δύο διαφορετικά είδη έχουν προκύψει από τις στάχτες του μανιταριού που ονομάζεται Boletus erythropus:

το Neoboletus xanthopus (Klofac & A. Urb.) Klofac & A. Urb. και
το Neoboletus praestigiator (R. Schulz) Svetasheva, Gelardi, Simonini & Vizzini (το πραγματικό B. erythropus s. Fries 1860).

Τα δύο είδη μπορούν να διακριθούν με βεβαιότητα μόνο με ανάλυση DNA. Γενικά το N. xanthopus έχει πολύ μικρές κουκκίδες που κάνουν το στέλεχος να φαίνεται λείο, είναι θερμόφιλο είδος και αναπτύσσεται κάτω από βελανιδιές.

Το Neoboletus luridiformis (Rostk.) Gelardi, Simonini & Vizzini είναι ένα όνομα που τείνουμε να εγκαταλείψουμε.

Εδωδιμότητα:

Ένα νόστιμο μανιτάρι αλλά θα πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή στην ταυτοποίηση αυτού του μύκητα.

Αν και είναι βρώσιμα όταν μαγειρευτούν, μπορούν να προκαλέσουν σε ορισμένα άτομα γαστρικές διαταραχές.

Λέγεται ότι η σάρκα τους μαγειρεμένη γίνεται μαύρη και η εμφάνιση ενός τέτοιου γεύματος μπορεί να είναι απωθητική για κάποιους.

Neoboletus Gelardi, Simonini & Vizzini (2014)

Είναι ένα γένος μυκήτων της οικογένειας των Boletaceae. Οριοθετήθηκε το 2014 από τους Ιταλούς μυκητολόγους Matteo Gelardi, Giampaolo SIMONINI και Alfredo Vizzini, και επιπλέον από τους Κινέζους μυκητολόγους Gang Wu και Zhu L. Yang το 2015.

Είναι στενά συνδεδεμένο με το γένος Sutorius.

Αυτή η ομάδα χαρακτηρίζεται από ένα μοναδικό συνδυασμό χαρακτηριστικών:

Βελούδινο-χνουδωτό- ξηρός καπέλο, γίνεται μπλε στον χειρισμό.
Πόροι από πορτοκαλί σε κόκκινο, περιστασιακά κίτρινοι, κίτρινοι σωληνίσκοι στη συνέχεια λαδί, που γίνονται μπλε στο χειρισμό.
Κιτρινωπή σάρκα, μερικές φορές κοκκινωπή στη βάση, που γίνεται μπλε.
Πόδι με λεπτές κόκκινες έως κόκκινο-καφέ ή κίτρινες βούλες, σε όλο ή τουλάχιστον στο πάνω μέρος, σπάνια δικτυωτό.
Ήπια γεύση.
Αμυλώδη ιστοί με αντιδραστήριο Melzer.