Caloboletus radicans

Caloboletus radicans Καλοβωλίτης ο ριζωτός

Το όχι συχνό, μη εδώδιμο λόγω της πολύ πικρής του γεύσης, Caloboletus radicans Καλοβωλίτης ο ριζωτός, καρποφορεί συνήθως σε μικρές ομάδες, καλοκαίρι και το φθινόπωρο σε δάση πλατύφυλλων μυκορριζικά με βελανιδιές (Quercus sp.), οξιά (Fagus sp.), κάρπινο (Carpinus sp.) ή τιλιά ( Tilia sp.).

Συστηματική ταξινόμηση:
Phylum (Συνομοταξία) : Basidiomycota
Class (Ομοταξία) : Agaricomycetes
Order (Τάξη) : Boletales
Family (Οικογένεια): Boletaceae
Genus (Γένος) : Caloboletus
Species (Είδος) : C. radicans

Επιστημονική ονομασία: Caloboletus radicans (Pers.) Vizzini (2014)

Συνώνυμα: Boletus radicans Pers .: Fr. Boletus albidus Roques Boletus candicans sensu AUCt. Boletus pachypus Fr .: Fr. Boletus radicans var. pachypus (Fr .: Fr.) Bon

Αγγλικές ονομασίες: Rooting bolete, Whitish bolete

Ελληνική ονομασία: Καλοβωλίτης ο ριζωτός

Περιγραφή:

Το καπέλο του Caloboletus radicans έχει διάμετρο 5-25 εκατοστά, έχει σχήμα αρχικά ημισφαιρικό, αργότερα κυρτό, τελικά επιπεδό-κυρτο, με επιδερμίδα λεία, ελαφρά βελούδινη, μερικές φορές με ραγάδες στο κέντρο του στην ωριμότητα, με χρώμα πάντα πολύ ανοιχτό και ομοιόμορφο, λευκωπό, αργιλόχρωμο, κρεμ-γκρι, γκρι-καφέ.

Οι κίτρινοι αρχικά, λαδί αργότερα σωλήνες καταλήγουν σε κίτρινους αρχικά πόρους και στη συνέχεια λαδί, αν πιεσθούν ή μετά από κοπεί μεταχρωματίζονται σε σκούρο γαλάζιο.

Το πόδι του έχει ύψος 7-14 και διάμετρο 3-5 εκατοστά, πολύ μεταβλητό μορφολογικά, είναι κυλινδρικό συχνά με διογκωμένη και πάντα με ριζώδες βάση, κιτρινωπό, μερικές φορές με κοκκινωπές κηλίδες στη βάση του, με λευκό έως κίτρινο δίκτυ.

Η παχιά σάρκα του είναι λευκό-κίτρινη και ύστερα από κοπεί γίνεται ελαφρά γαλάζια, με όχι ιδιαίτερη οσμή και με πικρή γεύση.

Το αποτύπωμα των σπόρων έχει χρώμα καφέ-λαδί.

Ομοιότητες:

Μοιάζει πολύ με το όχι συχνό, εδώδιμο, Butyriboletus fechtneri = Boletus fechtneri, έχει ασημί καπέλο με γκρίζες ή καφετί αποχρώσεις συχνά στην ωριμότητα με ρόδινες στην περίμετρο, έχει κοκκινωπές αποχρώσεις από τη μέση και κάτω του ποδιού του και σάρκα με ήπια ευχάριστη γεύση.

Το σπάνιο, τοξικό, Rubroboletus satanas = Boletus satanas, έχει πορτοκαλί ή κόκκινους πόρους.

Το συχνό, μη εδώδιμο, Caloboletus calopus = Boletus calopus, έχει κόκκινη βάση έντονο δίκτυ στο κίτρινο πόδι του.

Το σπάνιο πολύ όμοιο Caloboletus kluzakii έχει ρόδινους τόνους στο καπέλο του.

Ετυμολογία:

Η ονομασία Caloboletus, προέρχεται από το ελληνική λέξη calos που σημαίνει όμορφος, ωραίος, και παραπέμπει στον ελκυστικό κόκκινο χρωματισμό του ποδιού του που είναι χαρακτηριστικές για πολλά είδη του γένους.

Caloboletus Vizzini (2014)

Το Caloboletus Vizzini έχει πρόσφατα ανεγερθεί ως νέο γένος εντός των Boletaceae για να φιλοξενήσει το Boletus calopus Pers. και των άλλων με παρόμοια χαρακτηριστικά. Το γένος ανταποκρίνεται αρκετά καλά στο τμήμα Calopodes Fr. emend. Lannoy & Estadès του γένους Boletus L.” (Vizzini 2014).

Το γένος χαρακτηρίζεται από το καπέλο που είναι συνήθως ωχρό, υπόλευκο έως γκριζωπό, αργιλώδης, συχνά με ωχρές/λαδί αποχρώσεις, σπάνια με κόκκινες αποχρώσεις, βαθμιαία σκουρόχρωμο, δεν γίνεται μπλε σε μώλωπες.

Σωλήνες και πόροι στην αρχή λεμονί-κιτρινωπό έως θείο-κίτρινο (αλλά οι πόροι είναι πορτοκαλί έως κόκκινοι στο Caloboletus firmus), μετά ελαιώδεις, μπλε όταν τραυματίζονται.

Πόδι κεντρικό, ωχροκίτρινο έως κίτρινο, με ή χωρίς κόκκινες αποχρώσεις, συνήθως με δίκτυ, ή ελαφρά δικτυωτός ή και απών.

Η σάρκα υπόλευκη έως απαλά λεμονί-κίτρινη, μερικές φορές με κόκκινες αποχρώσεις στη βάση του ποδιού, αλλάζει σταδιακά σε μπλε όταν κόβεται. Γεύση πικρή (παρουσία κυκλοκαλοπινών), που ελαττώνεται όσο ωριμάζει.

Κλειδί για το είδος στο Caloboletus

Για τη διευκόλυνση της αναγνώρισης του είδους, παρέχεται ένα κλειδί ως εξής:

1. Πόδι με κόκκινωπό δίκτυ, όχι ριζώδες……………………………………………………………..2
1. Πόδι με κιτρινωπό δίκτυ και συχνά ριζώδες………………………………………..C. radicans
2. Καπέλο υπόλευκο ή ωχρό ή ελαφρά γκριζωπό σε νεαρή ηλικία, μερικές φορές με μια ελαφρά ρόδινη απόχρωση, μετά περισσότερο ή λιγότερο μοβ-ρόδινο, μερικές φορές ακόμη και μοβ-κοκκινωπό σε ορισμένα σημεία, αμέσως κοκκινίζει κατά τον χειρισμό, σπόρια (10–) 11,5–14 (–16) × (4,5–) 4,8–6 (–6,5) μm……………………………………………………………………………………………………C. kluzakii
2. Καπέλο γκριζωπό, ασημί-γκρι έως γκριζωπό-ωχρό, επιφάνεια των πόρων κίτρινη έως ωχρό-κιτρινωπή, αμετάβλητο σε μώλωπες, σπόρια 9–19 × 5–6 μm. στην Ευρώπη……………………………………………………………………………………………………..C. calopus