Clitopilus prunulus

Το μάλλον συχνό, Clitopilus prunulus είναι ένα εδώδιμο νόστιμο είδος, το οποίο όμως είναι δύσκολο στη ταυτοποίηση του γιατί μπερδεύεται με το δηλητηριώδη Clitocybe rivulosa. Καρποφορεί καλοκαίρι και φθινόπωρο, συνήθως σε ομάδες, σε δάση κωνοφόρων και πλατύφυλλων και σε ξέφωτα με γρασίδι, αγαπάει τα ίδια μέρη που βγαίνει και το Boletus edulis.

Συστηματική ταξινόμηση:
Phylum (Συνομοταξία) : Basidiomycota
Class (Ομοταξία) : Agaricomycetes
Order (Τάξη) : Agaricales
Family (Οικογένεια): Entolomataceae
Genus (Γένος) : Clitopilus
Species (Είδος) : C. prunulus

Επιστημονική ονομασία: Clitopilus prunulus (Scop. ex Fr.) P. Kumm.

Συνώνυμα: Agaricus orcella Bull., Agaricus prunulus Scop., Clitopilus orcella (Bull.) P. Kumm., Paxillus prunulus (Scop.) Quél., Pleuropus orcellus (Bull.) Gray, Pleuropus prunulus (Scop.) Murrill.

Αγγλικές ονομασίες: the miller ή the sweetbread mushroom

Περιγραφή:

Το καπέλο του Clitopilus prunulus έχει διάμετρο 3-12 εκατοστά, αρχικά είναι κυρτό και μετά σχεδόν επίπεδο με βαθούλωμα στο κέντρο. Το χρώμα του είναι λευκό, ωχρό, ανοικτό γκρι, με μπερδεμένα κυματιστή περίμετρο. Σε υγρό περιβάλλον είναι κολλώδες ενώ σε ξηρό ελαφρά βελούδινο.

Τα ελάσματα του είναι πυκνά, κατερχόμενα, λευκά στη νεαρή ηλικία και ρόδινα στην ωριμότητα, ξεκολλάν εύκολα από το καπέλο.

Το πόδι του έχει ύψος 2-5 και διάμετρο 0,8-1,3 εκατοστά, είναι λευκό και χνουδωτό, συνήθως έκκεντρο και με παχύτερη βάση.

Η σάρκα του είναι λευκή, εύθραυστη, έχει γλυκιά γεύση και έντονη οσμή, σε κάποιους οδηγούς αναφέρεται ότι θυμίζει αλεύρου ή ζύμη ψωμιού ή αγγουριού.

Το αποτύπωμα των σπόρων έχει χρώμα ροζ.

Ομοιότητες:

Το διαδεδομένο, τοξικό, Clitocybe rivulosa = Clitocybe dealbata, καρποφορεί σε λιβάδια, άκρες δρόμων και ξέφωτα δασών, έχει μικρό καπέλο έως 5 εκατοστά και πιο γκριζωπό, έχει ελαφρώς κατερχόμενα λευκά αρχικά, ωχρά στη ωριμότητα ελάσματα, σάρκα με ελαφρά οσμή μανιταριού και έχει λευκό αποτύπωμα σπόρων.

Το συχνό, ύποπτο τοξικότητας, Clitocybe inornata, έχει δυσάρεστη οσμή που θυμίζει ψαρίλα και εφαπτόμενα γκρίζο-καφετιά ελάσματα.

Το συχνό, τοξικό, Clitocybe nebularis, έχει λευκό-κρεμ αρχικά, κρεμ-κιτρινωπά με την ηλικία, πυκνά, ελαφρά κατερχόμενα ελάσματα και σάρκα με ευχάριστα αρωματική οσμή στα νεαρά καρποσώματα και δυσάρεστη με την ηλικία.

Το συχνό, εδώδιμο μεγάλης γαστρονομικής αξίας, Calocybe gambosa, καρποφορεί την άνοιξη σε λιβάδια και άκρες δασών και έχει ελάσματα πυκνά με λευκό-κρεμ χρώμα.

Σχόλιο:

Σε έρευνα του Wood et al. (1994), η μυρωδιά του αγγουριού αυτού του είδους αποδόθηκε στη trans -2-nonenal, η οποία υπάρχει σε συγκέντρωση 17 μg ανά γραμμάριο θρυμματισμένου ιστού.

Ο αριθμός αυτών των πτητικών συστατικών αυξάνεται πολύ όταν τα δείγματα θρυμματιστούν.

Το Clitopilus (Fr. ex Rabenh.) P. Kumm είναι μικρότερο γένος της οικογένειας Entolomataceae, που παραδοσιακά περιλαμβάνει σαπροτροφικά ή μυκοπαρασιτικά είδη. Χαρακτηρίζεται από βασιδιώματα με ομφαλοειδή κλειτοκυβοειδή έως πλευρωτοειδή καπέλο, κατερχόμενα ελάσματα και ρόδινο αποτυπώματα σπορίων.