Arum italicum Δρακοντιά

Το Arum italicum Δρακοντιά είναι πολύ κοινό φυτό, φύεται σχεδόν σε όλη την Ελλάδα, εκτός από την Κρήτη, σε υγρούς τόπους, σε βαθιά και καλά αεριζόμενα εδάφη, σε αραιά δάση, σε άκρες δασικών και αγροτικών δρόμων, σε καλλιέργειες, σε χαράδρες.

Είναι τοξικό φυτό, λόγω της αροϊνης που περιέχει, η τοξικότητα του χάνεται μετά από βρασμό ή αποξήρανση.

Επιστημονική ονομασία: Arum italicum Mill.

Συνώνυμα: Arum divaricatum Dulac, Arum facchinii Porta ex Hruby, Arum foetidum Salisb., Arum majoricense Chodat, Arum modicense Sprenger, Arum numidicum Schott, Arum ponticum Schott, Arum provinciale Sommier ex Hruby

Ελληνική ονομασία: Άρον το ιταλικό

Κοινές ονομασίες: Δρακοντιά, Δρακόντι, Φαί του φιδιού, Σταφύλι του φιδιού, Καπασούρια, Κατσούλας, Κυκολοθιά, Βουρβός, Italian lords and ladies, Italian Arum, Large Cuckoo Pin

Περιγραφή:

Είναι μια πολυετή πόα, της οικογένειας των Araceae, με ύψος από 20 μέχρι 60 εκατοστά, με ρίζωμα κονδυλώδες πρόμηκες, κόνδυλοι οριζόντιοι με μήκος έως 5 εκατοστά.

Τα φύλλα εμφανιζόμενα το φθινόπωρο ή πρώιμα τον χειμώνα, είναι μεγάλα και πλατιά, γυαλιστερά, βαθυπράσινα, με λευκό-λιτρινωπά νεύρα, τρίλοβα, λογχοειδή με μήκος έως 25 εκατοστά, με έλασμα τριγωνικό-βελοειδές.

Ο μίσχος είναι περίπου διπλάσιος του ελάσματος.

Τα άνθη ειναι ταξιανθία που αποτελείται από ένα σπάδικα που έχει κιτρινωπή προέκταση, ο οποίος περιβάλλεται από μεγάλο βράκτειο λευκό ή ωχροπράσινο, μερικές φορές με πορφυρά στίγματα φύλλο, που ονομάζεται σπάθη, το μήκος της μπορεί να φτάσει μέχρι 40 εκατοστά και είναι 3-πλάσιο του σπάδικα.

Η σπάθη μαραίνεται πριν την ωρίμανση του καρπού. Υπάρχουν αρκετά άγονα άνθη μεταξύ τον θηλυκών και αρσενικών. Περίοδος ανθοφορίας από τον Απρίλη έως και το Μάιο.

Οι καρποί του είναι δηλητηριώδεις ράγες σε χρώμα κόκκινο-πορτοκαλί και μοιάζουν με μούρα.

Τοξικότητα, Εδωδιμότητα:

Ολόκληρο το φυτό παράγει ένα αιθέριο έλαιο που περιέχει μία δριμεία ουσία, την αροίνη, η οποία είναι χημικώς ασταθής και δηλητηριώδης. Το δηλητήριο όμως αυτό καταστρέφεται με τον βρασμό.

Η αροΐνη οου περιέχεται στο φυτό είναι ερεθιστική για το δέρμα και τοξική για το κεντρικό νευρικό σύστημα, με γεύση δηκτική και παρατεταμένα καυστική.

Οι δηλητηριάσεις δεν είναι σπάνιες στα παιδιά που τρώνε τις κόκκινες ράγες, οι οποίες έχουν μια κάπως γλυκιά γεύση.

Αντίδοτα για δηλητηριάσεις είναι πρόκληση εμετού, δυνατός καφές, καφεΐνη, ζέσταμα του ασθενή με καταπλάσματα και θερμοφόρες, καρδιοτόνωση, τόνωση της περιφερειακής κυκλοφορίας.

Τοξικό είναι όλο το φυτό, λόγω της αροϊνης έχει τοξικότητα αλλά μετά από βρασμό ή αποξήρανση είναι αβλαβές.

Σε κατάσταση επιβίωσεις οι κόνδυλοι μπορούν να καταναλωθούν αφού πρώτα αποξηρανθούν και αλεσθούν για να γίνουν ένα βρώσιμο αλεύρι. Το λευκό άμυλο είναι θρεπτικότατο και κάνει ψωμί πολύ καλό. Στις Βαλεαρίδες νήσους, ακόμη και σήμερα φτιάχνουν ψωμί από τη ρίζα της δρακοντιάς ανακατωμένη με ρίζα ασφόδελου.

Αν την καβουρδίσουμε κατ’ επανάληψη χάνει το μεγαλύτερο μέρος από την καυστικότητα της.

Συλλογή:

Θεωρείται φαρμακευτικό, αλλά και δηλητηριώδες φυτό. Στη παραδοσιακή ιατρική χρήσιμοποιούνται τα αποξηραμένα φύλλα ή σπάνια τα φρέσκα και οι αποξηραμένοι βολβοί.

Τα φύλλα συλλέγονται όσο το φυτό είναι ανθισμένο, πριν το φυτό καρποφορήσει και αποξηραίνονται όσο το δυνατό γρηγορότερα σε σκιερό μέρος και σε θερμοκρασία όχι μεγαλύτερη από 40 βαθμούς, ενώ η ρίζα του συλλέγετε την άνοιξη ή το φθινόπωρο.

Θεραπευτικές ιδιότητες:

Στην αρχαιότητα αναφέρεται από τον Ιπποκράτη ως αφροδισιακό.

Η ρίζα, μετατρέπεται μέσω βρασμού σε κρέμα για χρήση σε αρθραλγίες και αρθρίτιδες.

Εξωτερικά επιθέματα νωπής μη βρασμένης ρίζας προκαλούν υπεραιμία στην πάσχουσα άρθρωση και ύφεση του άλγους, λόγω της ερεθιστικής επίδρασης που έχει η αροίνη στο δέρμα.

Οι σαπωνίνες που περιέχει προκαλούν υπεραιμία των βλεννογόνων και αύξηση της αιμάτωσης των σπλάχνων με αποτέλεσμα να έχουν διουρητική, εκτρωτική και αφροδισιακή δράση.

Αντενδείξεις:

Oι κόκκινες ρώγες του καρπού, τα φύλλα, τα άνθη είναι δηλητηριώδη. Σε περιπτώσεις δηλητηρίασης πρέπει να προκληθεί εμετός, να χορηγηθεί δυνατός καφές, καφεΐνη, θέρμανση του ασθενούς με καταπλάσματα και θερμοφόρες, καρδιοτόνωση και τόνωση της περιφερικής κυκλοφορίας.

Η παρουσίαση των βοτάνων σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί συνταγή και έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα.

Πηγή: www.agriamanitaria.gr/arum-maculatum, kentromeletisarxaiasthourias.wordpress.com , www.alternativenaturally.com, pfaf.org, illustration, Photo, Photo, Photo