Arum maculatum Άρον το στικτόν

Arum maculatum Άρον το στικτόν Φιδόχορτο

Το Arum maculatum Άρον το στικτόν Φιδόχορτο είναι τοξικό φυτό, λόγω της αροϊνης έχει τοξικότητα αλλά μετά από βρασμό ή αποξήρανση είναι αβλαβές. Φυτό κοινό, φύεται σχεδόν σε όλη την Ελλάδα, εκτός από τα νησιά του Ιονίου και την Κρήτη, σε χωράφια, χαντάκια, σε αραιά δάση, στις άκρες αγροτικών δρόμων σε χαμηλό υψόμετρο, σε υγρούς τόπους και σε βαθιά και καλά αεριζόμενα εδάφη.

Επιστημονική ονομασία: Arum maculatum L. 1753

Συνώνυμα: Arum heldreichii Orph. ex Boiss., Arum vernale Salisb., Arisarum maculatum (L.) Ρaf., Arum vulgare Lam., Arum pyrenaeum Dufour, Arum immaculatum (Rchb.) Rchb., Arum malyi Schott, Arum zeleborii Schott, Arum trapezuntinum Schott ex Engl., Arum holdingreichii Orph.

Ελληνική ονομασία: Άρον το στικτόν

Κοινές ονομασίες: Δρακοντιά, Δρακόντι, Φαί του φιδιού, Σταφύλι του φιδιού, Λιάρος, cuckoo pint, cuckoo-pint

Περιγραφή:

Είναι μια πολυετή πόα, της οικογένειας των Araceae, που φτάνει σε ύψος μέχρι 1 μέτρο, με ρίζωμα κονδυλώδες ωοειδές-πρόμηκες, στο μέγεθος φουντουκιού, εξωτερικά έχει χρώμα καφέ και εσωτερικά λευκό, κόνδυλοι οριζόντιοι με μήκος έως 2 εκατοστά.

Τα φύλλα είναι μεγάλα και πλατιά, γυαλιστερά, βαθυπράσινα, συχνά με πορφυρές κηλίδες, χωρίς λευκά νεύρα, λογχοειδή με μήκος έως 25 εκατοστά, με έλασμα βελοειδές, εμφανίζονται μόνο την Άνοιξη.

Τα άνθη ειναι ταξιανθία που αποτελείται από ένα σπάδικα που έχει κιτρινωπ ή ερυθρή προέκταση, ο οποίος περιβάλλεται από μεγάλο βράκτειο πράσινο-κιτρινωπό ή ιώδης φύλλο, που ονομάζεται σπάθη, το μήκος της μπορεί να φτάσει μέχρι 40 εκατοστά και είναι 2-πλασιο ή 3-πλάσιο του σπάδικα, ο μίσχος είναι περίπου διπλάσιος του ελάσματος, Η σπάθη μαραίνεται πριν την ωρίμανση του καρπού. Υπάρχουν αρκετά άγονα άνθη μεταξύ τον θηλυκών και αρσενικών. Περίοδος ανθοφορίας από τον Απρίλη έως και το Μάιο.

Οι καρποί του είναι δηλητηριώδεις ράγες σε χρώμα κόκκινο-πορτοκαλί και μοιάζουν με μούρα.

Τοξικότητα, Εδωδιμότητα:

Ολόκληρο το φυτό παράγει ένα αιθέριο έλαιο που περιέχει μία δριμεία ουσία, την αροίνη, η οποία είναι χημικώς ασταθής και δηλητηριώδης. Το δηλητήριο όμως αυτό καταστρέφεται με τον βρασμό.

Τοξικό είναι όλο το φυτό, λόγω της αροϊνης έχει τοξικότητα αλλά μετά από βρασμό ή αποξήρανση είναι αβλαβές.

Σε κατάσταση επιβίωσεις οι κόνδυλοι μπορούν να καταναλωθούν αφού πρώτα αποξηρανθούν και αλεσθούν για να γίνουν ένα βρώσιμο αλεύρι. Το λευκό άμυλο είναι θρεπτικότατο και κάνει ψωμί πολύ καλό. Στις Βαλεαρίδες νήσους , ακόμη και σήμερα φτιάχνουν ψωμί από τη ρίζα της δρακοντιάς ανακατωμένη με ρίζα ασφόδελου.

Αν την καβουρδίσουμε κατ’ επανάληψη χάνει το μεγαλύτερο μέρος από την καυστικότητα της.

Οι γυναίκες των χωριών της βόρεια Ιταλίας και Γαλλίας, μάζευαν τις ρίζες και τα κοτσάνια του φυτού που βρισκόταν ακόμη σε άνθηση και τα έκοβαν σε μικρά κομμάτια. Τα μούσκευαν μέσα σε νερό για τρεις εβδομάδες και στη συνέχεια τα πολτοποιούσαν και τον πολτό τον χρησιμοποιούσαν για τη λεύκανση των ασπρόρουχων αντί για σαπούνι.

Είναι ένα φυτό, που μυρίζει άσχημα και με τα παράξενα λουλούδια και φύλλα του ήταν για τους αρχαίους συνδεδεμένο με τα φίδια που αντιπροσώπευαν τη μυστικότητα του κάτω κόσμου.

Συλλογή:

Θεωρείται φαρμακευτικό, αλλά και δηλητηριώδες φυτό. Στη παραδοσιακή ιατρική χρήσιμοποιούνται τα αποξηραμένα φύλλα ή σπάνια τα φρέσκα και οι αποξηραμένοι βολβοί.

Τα φύλλα συλλέγονται όσο το φυτό είναι ανθισμένο, πριν το φυτό καρποφορήσει και αποξηραίνονται όσο το δυνατό γρηγορότερα σε σκιερό μέρος και σε θερμοκρασία όχι μεγαλύτερη από 40 βαθμούς, ενώ η ρίζα του συλλέγετε την άνοιξη ή το φθινόπωρο.

Θεραπευτικές ιδιότητες:

Η δράση των φρέσκων φυτών διαφέρει απ’ αυτή των απόξηραμένων γιατί το φρέσκο περιέχει σ’ όλα τα μέρη του μια δραστική αλλα ασταθή ουσία που είνα ερεθιστική στο δέρμα και το βλενογόνο και μπορεί να προκαλέσει φουσκάλες. Η γλώσσα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στο φαρμακο και διογκώνεται σημαντικά.
Το αποξηραμένο φυτό ή ο βολβός είνα λιγότερο ερεθιστικά, είναι ήπια αποχρεμπτικά για καταροή του αναπνευσπκού συστήματος.

Ωμή ή βρασμένη η ρίζα χρησιμοποιούνταν σε άσθμα, σε βήχα, σε λοιμώξεις του αναπνευστικού, σε κατάγματα, σε προβλήματα αρθρίτιδας, αλλά και σαν διουρητικό.

Αντενδείξεις:

Oι κόκκινες ρώγες του καρπού, τα φύλλα, τα άνθη είναι δηλητηριώδη. Σε περιπτώσεις δηλητηρίασης πρέπει να προκληθεί εμετός, να χορηγηθεί δυνατός καφές, καφεΐνη, θέρμανση του ασθενούς με καταπλάσματα και θερμοφόρες, καρδιοτόνωση και τόνωση της περιφερικής κυκλοφορίας.

Η παρουσίαση των βοτάνων σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί συνταγή και έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα.

Πηγή: pfaf.org, en.wikipedia.org/wiki, illustration, Photo, Photo, Photo,