Viburnum tinus Βιβούρνο

Το φυτό Viburnum tinus Βιβούρνο έχει εξάπλωση στην περιοχή της Μεσογείου, της νότιας Ευρώπης και της Βόρειας Αφρικής όπου φύεται σε σκιερές και υγρές τοποθεσίες, σε μακκίες και σε δάση βελανιδιάς, σε υψόμετρο από 0-800 μέτρα.

Επιστημονική ονομασία: Viburnum tinus L

Συνώνυμα: Viburnum rigidum Vent., Viburnum rugosum Pers., Viburnum strictum Link, Tinus lucidus J.Presl, Tinus lauriformis J.Presl, Tinus laurifolius Borkh. in Roem., Viburnum lauriforme Lam., Viburnum hyemale Salisb.

Ελληνική ονομασία: Βιβούρνο ο τίνος

Κοινές ονομασίες: Ψευδοδάφνη, Αγριοδάφνη, Άγρια δάφνη, Βιβούρνο, Laurustinus, Laurustine, Viburnum

Περιγραφή:

Το Βιβούρνο είναι ένας αειθαλής θάμνος, σπάνια ένα μικρό δέντρο της οικογένειας των Adoxaceae, που φθάνει σε ύψος από 1-7 μέτρα, έχει πυκνή και σφαιρική κόμη, με βλαστούς ξυλώδεις και κατά τόπους ελαφρά χνουδωτούς.

Τα φύλλα είναι αντίθετα, δερματώδη, ωοειδή-επιμήκη, οξύληκτα, περίμετρο λεία, γυαλιστερά και πιο σκουρόχρωμα στην άνω επιφάνεια, χνουδωτά στην κάτω, μήκους 5-8 εκ., με μίσχο χνουδωτό.

Τα εύοσμα, ερμαφρόδιτα άνθη είναι μικρά, εσωτερικά λευκά, εξωτερικά ρόδινα, φύονται σε ακραίες πολυανθείς, σκιαδόμορφες ταξιανθίες διαμέτρου 5-10 εκ. Περίοδος ανθοφορίας από τον Ιανουάριο – Ιούνιο.

Ο καρπός είναι σφαιρική, γυαλιστερή ράγα, μελανού χρώματος, μήκους 7 χιλ., με ένα πυρήνα.

Μελισσοκομικό φυτό:

Το Βιβούρνο έχει χειμερινή έντονη ανθοφορία που το καθιστά πολύ καλό μελισσοκομικό φυτό. Οι μέλισσες το επισκέπτονται για να συλλέξουν νέκταρ και γύρη.

Θεραπευτικές ιδιότητες:

Ο Διοσκουρίδης το αναφέρει ως «βιβούρνο τίνους», κι αναφέρεται στις θεραπευτικές-αντσπασμωδικές του ιδιότητες.

Τα δραστικά συστατικά του είναι η βιμπερνίνη (μια ουσία ή πιθανότατα ένα μείγμα ενώσεων) και οι τανίνες. Οι τανίνες μπορεί να προκαλέσουν στομαχικές διαταραχές.

Ως έγχυμα τα φύλλα έχουν αντιπυρετικές ιδιότητες. Οι καρποί έχουν χρησιμοποιηθεί ως καθαρτικά κατά της δυσκοιλιότητας.

Το βάμμα χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια στη βοτανική ιατρική ως θεραπεία για την κατάθλιψη.

Το φυτό περιέχει επίσης ιριδοειδή γλυκοσίδες.

Καλλιέργεια:

Το βιβούρνο καλλιεργείται ως καλλωπιστικός θάμνος για τις εντυπωσιακές ταξιανθίες και για τα χρώματα των φύλλων του που το φθινόπωρο είναι θεαματικά. Χρησιμοποιείται για πυκνή μπορντούρα σε ποσοστό 3 φυτά ανά μέτρο και για μεμονωμένες φυτεύσεις, σε πάρκα ή ιδιωτικούς κήπους.

Είναι ανθεκτικό σε ξηροθερμικές συνθήκες, στο ψύχος, έως -30 °C., και στα ασβεστούχα εδάφη. Αντέχει στον άνεμο, αλλά αναπτύσσεται εξίσου καλά και στη θάλασσα. Αναπτύσσεται ικανοποιητικά σε φωτεινά σημεία του κήπου με δυνατότητα προσαρμογής του και σε ημισκιερά.

Ευδοκιμεί σε όξινα και σε αλκαλικά εδάφη, αλλά δεν προσαρμόζεται καλά σε φτωχά εδάφη και σε ξηρά μέρη.

Προτιμά βαθύ, πλούσιο, υγρό, πηλώδες έδαφος σε ευήλιο μέρος. Μεγαλώνει ικανοποιητικά και σε βαθιά αργιλώδη εδάφη.

Με καλό πότισμα και συστηματική λίπανση αναπτύσσεται πολύ γρήγορα.

Επιδέχεται κλάδεμα διαμόρφωσης σε οποιοδήποτε σχήμα, καθώς τα φύλλα του εκφύονται από την επιφάνεια του χώματος.

Πηγή: Εικονογραφημένον Βοτανικόν – Φυτολογικόν Λεξικόν, Τόμος Β΄ – Δημήτριος Σ. Καββαδάς, en.wikipedia.org/wiki, savvastryfonosplants.com, Photo, illustration