Ίνουλα ένα πολύτιμο βότανο για τις παθήσεις των πνευμόνων και της αναπνευστικής οδού, κατάγεται από την Ασία όπου καλλιεργείται από την αρχαιότητα λόγω των γνωστών θεραπευτικών ιδιοτήτων της ρίζας. Η Ίνουλα είναι ένα ειδικό τονωτικό του αναπνευστικού συστήματος, του ανοσοποιητικού συστήματος και των περισσοτέρων οργάνων του οργανισμού μας με σπουδαία αποτελέσματα

Ίνουλα

Ίνουλα Θεραπευτικές ιδιότητες

Μυθολογία και Παράδοση

Το λατινικό όνομα Elecampane προέρχεται από την ωραία Ελένη του Τρωικού πολέμου, τη συζύγου του βασιλιά Μενέλαου, που από τα δάκρυα της οποίας λέγεται ότι φύτρωσε.

Η δε ονομασία της “elecampane” λένε ότι είναι παραφθορά της ονομασίας Enula campana των συγγραφέων του μεσαίωνα όπως ο Λινναίος – campana από την Καμπανία όπου εφύετο.

Η Ινουλα η ελένια πιθανά ταυτίζεται με το Πάνακες Χερώνειον, ένα από τα πλέον γνωστά βότανα του Χείρωνα. Από την εποχή του Ιπποκράτη την χρησιμοποιούσαν ως τονωτικό, διεγερτικό, εμμηναγωγό και για αναπνευστικά προβλήματα.

Ηταν από τα πλέον σημαντικά βότανα για τους αρχαίους Έλληνες και τους Ρωμαίους. Το θεωρούσαν καθολικό γιατρικό για παθήσεις πολύ διαφορετικές όπως υδρωπικία, πεπτικές και εμμηνορροϊκές διαταραχές και ισχιαλγία.

Οι Αγγλοσάξωνες το χρησιμοποιούσαν για δερματικές παθήσεις, τη λέπρα, νευραλγίες, ηπατικά προβλήματα και τον βήχα.

Θεραπευτικές ιδιότητες, Δράση της Ίνουλα

Σαν βότανο η Ίνουλα είναι

Ίνουλα Θεραπευτικές ιδιότητες

Αποχρεμπτικό

Στη σύγχρονη βοτανοθεραπεία η Ίνουλα χρησιμοποιείται κυρίως για την αντιμετώπιση διαταραχών του αναπνευστικού συστήματος καθώς και ως τονωτικό της πέψης.

Η Ινούλα είναι ειδικό ίαμα για τον ερεθιστικό βρογχικό βήχα, ιδιαίτερα στα παιδιά, δρα ευεργετικά σε όλα τα προβλήματα πνευμονολογικής φύσης. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί όπου υπάρχει έντονη καταρροή όπως στη βρογχίτιδα ή το εμφύσημα, λόγω των αποχρεμπτικών και αντί-σπασμωδικών ιδιοτήτων της, οι οποίες την καθιστούν ιδανική για την θεραπεία του βήχα και της βρογχίτιδας.

Αντιμικροβιακή δράση

Το γλίσχρασμα έχει μια χαλαρωτική επίδραση που συνοδεύεται από τη διεγερτική δράση του αιθέριου ελαίου. Έτσι η απόχρεμψη συνοδεύεται από μια καταπραϋντική επίδραση, η οποία στο συγκεκριμένο βότανο συνδυάζεται και με μια αντιμικροβιακή δράση.

Τα δραστικά στοιχεία ελενίνη και αλαντολακτόνη που περιέχει το βότανο αποτελούν ισχυρά αντισηπτικά και βακτηριοκτόνα.

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο άσθμα και το βρογχικό άσθμα και γενικότερα όλων των λοιμώξεων του αναπνευστικού.

Η δράση της Ίνουλας στους πνεύμονες είναι θερμαντική και αποχρεμπτική. Τα πτητικά έλαια (περίπου 4%) που περιέχει το βότανο βοηθούν στην αποβολή συγκεντρωμένου φλέγματος από το αναπνευστικό.

Πικρό και τονωτικό

Το πικρό στοιχείο που περιέχει διεγείρει την πέψη και ρυθμίζει την όρεξη. Η καταπραϋντική δράση της ινούλης οφείλεται εν μέρει στην περιεκτικότητά της σε φυτική κόλα (γλίχρασμα) και σε ινουλίνη.

Άλλες θεραπευτικές ιδιότητες της Ίνουλας

Το δραστικό συστατικό ινουλίνη βελτιώνει την απορρόφηση ασβεστίου και μαγνησίου από τον οργανισμό.

Η ινουλίνη είναι φυτική ίνα και κατατάσσεται από πολλούς ειδικούς στα προβιοτικά αφού ευνοεί την ανάπτυξη απαραίτητων βακτηριδίων του πεπτικού συστήματος.

Εξωτερικά χρησιμοποιείται κατά της ψωρίασης, του έρπητα και άλλων δερματικών παθήσεων.

Συγκομιδή, Βιότοπος

Η Ινούλα είναι ένα βότανο αρκετά διδεδομένο σε υγρούς βοσκότοπους και σκιερά εδάφη, κατά μήκος των δρόμων προτιμώντας πάντα τα υγρά εδάφη.

Το φθινόπωρο συλλέγεται κυρίως η ρίζα της η οποία πρέπει να είναι δυό ή τριών ετών.

Οι ρίζες της είναι μεγάλες και σαρκώδεις με δευτερεύουσες ρίζες ή κλαδιά, μπορούν να φτάσουν τα 30 εκατοστά σε μήκος και μετά από μερικά χρόνια να ζυγίζουν αρκετά κιλά.

Η ρίζα του είναι αρωματική, χοντρή, σαρκώδης, κοκκινωπή εξωτερικά και λευκή από μέσα.

Οι ρίζες και τα ριζώματα συλλέγονται την άνοιξη ή νωρίς τον χειμώνα, κόβονται σε μικρότερα κομμάτια και αποξηραίνονται για την παρασκευή θεραπευτικών σκευασμάτων.

Τα άνθη συλλέγονται το καλοκαίρι για την παρασκευή ενός ήπιου σιροπιού για το βήχα.

Μέρη που χρησιμοποιούνται

Χρησιμοποιούμε για θεραπευτικούς σκοπούς την ρίζα η οποία συλλέγεται τον Σεπτέμβριο και Οκτώβριο.

Συστατικά

Περιέχει 40% ινουλίνη, ελενίνη (αιθέριο έλαιο), γλίσχρασμα, τριτερπένια και πικρό στοιχείο.

Παρενέργειας, Προφυλάξεις

Να μην χρησιμοποιείται από άτομα με ευαισθησία στην ινουλίνη.

Να αποφεύγεται σε περιπτώσεις εγγυμοσύνης ή σακχαρώδη διαβήτη.

Σε σπάνιες περιπτώσεις η αλαντολακτόνη προκαλεί ερεθισμό του εντερικού σωλήνα και σε συνδυασμό με άλλες λακτόνες της ινουλίνης είναι πιθανό να ερεθίσει τοπικά την περιοχή του στόματος.

Προετοιμασία, Δοσολογία

Αφέψημα

Για την βρογχίτιδα, το άσθμα και για τη καταρροή του ανώτερου αναπνευστικού, για την αλλεργική ρινίτιδα και για τόνωση του οργανισμού, πίνουμε 1 φλυτζάνι αφέψημα ρίζας 3 φορές τη μέρα.

Έγχυμα

Ρίχνουμε ένα φλιτζάνι κρύο νερό σε 1 κουταλιά του τσαγιού τεμαχισμένη ρίζα και το αφήνουμε 8-10 ώρες.

Μετά το ζεσταίνουμε και το πίνουμε πολύ ζεστό τρεις φορές την ημέρα.

Βάμμα

Το Βαμμα Ίνουλας προέρχεται την επεξεργασία της ρίζας του φυτού.

Πίνουμε 1 ml (περίπου 20 σταγόνες την ημέρα) βάμματος τρεις φορές την ημέρα σε λίγο χυμό φρούτων ή νερό, για βρογχίτιδα και άλλα χρόνια αναπνευστικά προβλήματα.

Σιρόπι

Για αλλεργική ρινίτιδα και για το βήχα, παρασκευάζουμε σιρόπι που αποτελείται από 300ml έγχυμα και 225 γρ. μέλι, λαμβάνουμε 1 κουταλάκι του γλυκού όσες φορές χρειαστεί.

Εδωδιμότητα

Η ινουλίνη που περιέχεται στην ρίζα του βοτάνου είναι ευρέως διαδεμομένη σε φρούτα, λαχανικά και φυτά. Χαρακτηρίζεται ως τρόφιμο και θεωρείται ασφαλές προς βρώση.

Τα φύλλα μπορούν να καταναλωθούν μαγειρεμένα, σε σαλάτες, αλλά και σε σούπες, έχουν μάλλον πικρή και αρωματική γεύση.

Η ρίζα της ινούλας είναι εδώδιμη. Την περίοδο του μεσαίωνα παρασκεύαζαν γλυκίσματα-καραμέλες, ενώ αποφλοιωμένες οι ρίζες τρώγονταν και ωμές.

Η ρίζα περιέχει έως και 44% ινουλίνη. Η ινουλίνη είναι ένα άμυλο που δεν μπορεί να αφομοιωθεί από τον άνθρωπο. Περνά συνήθως κατ ‘ευθείαν μέσα από το πεπτικό σύστημα. Η ινουλίνη με επεξεργασία μπορεί να μετατραπεί σε υποκατάστατο της ζάχαρης και να είναι κατάλληλο για βρώση από τους διαβητικούς. Η Inula helenium χρησιμοποιήται από τη βιομηχανία τροφίμων ως φυσικό αρωματικό πρόσθετο στα τρόφιμα.

Η ρίζα έχει κάπως κολλώδη γεύση κατά το μάσημα ενώ στη συνέχεια γίνεται ευχάριστη και λουλουδάτη με αρωματική γεύση καμφοράς, ταυτόχρονα όμως ελαφρώς πικρή και πικάντικη.

Η αποξηραμένη ρίζα της μπορεί να προστεθεί ως καρύκευμα σε σούπες λαχανικών, σε ορεκτικά και σε σάλτσες. Δίνει μιά ιδιαίτερη γεύση σε κομπόστες, διάφορα κέικ και σε muffins.

Σαν αρωματικό βότανο η ινούλα έχει χρησιμοποιηθεί και χρησιμοποιείται για να αρωματίζει κρασιά και άλλα αλκοολούχα ποτά. Η ρίζα της ινούλας είναι μιά από τις ουσίες που χρησιμοποιούνται στην παρασκευή του αψέντι και του βερμούτ.

Ζαχαρωμένες τρώγονται σαν γλύκισμα και σαν παστίλιες ή κονιορτοποιημένες ανακατεμένες με μέλι.

Άλλες χρήσεις

Στην Κρήτη οι χωρικοί την χρησιμοποιούσαν στα κοτέτσια λόγω της δυσοσμίας της για να ψοφούν οι ορνιθόψειρες.

Την κρεμούσαν ακόμη από τα δοκάρια του σπιτιού για να κάθονται οι μύγες και να κολάνε λόγω της ιξώδους ύλης που έχει.

Τα αποξηραμένα μέρη της ινούλας όταν καίγονται απομακρύνουν τα έντομα.

Επίσης κάρφωναν Ακονυζά, δίπλα στις ντοματιές για να μην πάει ο περτσίκουρας (πρασοκουρίς) και φάει την ρίζα της ντοματιάς.

Τα λουλούδια της ινούλας αποξηραμένα και αλεσμένα στο παρελθόν τα χρησιμοποιούσαν σαν θυμίαμα.

Από τη ρίζα της έχει εξαχθεί μιά μπλε χρωστική ουσία η οποία έχει χρησιμοποιηθεί σε βαφές.

Καλλιέργεια

Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό και όμορφο φυτό με όμορφα, φωτεινά κίτρινα άνθη που μοιάζουν με μικρά ηλιοτρόπια ή σαν μιά πολύ μεγάλη μαργαρίτα.

Η ινούλα είναι ένα βότανο εύκολο στην καλλιέργεια, αναπτύσσεται πολύ καλά σε υγρές θέσεις, σε κοινό χώμα του κήπου, αν και ευδοκιμεί καλύτερα σε ένα καλό πηλώδες χώμα, σε υγρό έδαφος αλλά καλά στραγγιζόμενο.

Πολλαπλασιάζεται με σπόρους ή με διαίρεση την άνοιξη ή το φθινόπωρο.

Βοτανικό όνομα

Inula helenium L.

Οικογένεια φυτών

Ανήκει στην οικογένεια των Asteraceae

Λαϊκές ονομασίες

Είναι γνωστή και με τις λαϊκές ονομασίες Ινούλα, Κόνυζα, Κόνυζος, Ακόνιζα, Ακόνυζα, Ψιλόχορτο, Ψιλίστρα, Ψυλλίστρα, Ψυλληθρα, Ψωροβότανο, Ώμονο, Ελένιο, Αγριοσκάρφι, Στρογγυλόχορτο, Νεροκόνυζος, Νεροκολλησιά, Κρεμνόχορτο, Γκρουζια, Elecampane, Elecampane inula, Horseheal

Πηγή: Inula helenium Ίνουλα, www.haniotika-nea.gr/inoula, botanologia.gr/inula-helenium, Photo

Σύντομη Περιγραφή του φυτού

Βλαστός

Η Ίνουλα είναι πολυετής πόα, με όρθιο, κυλινδρικό, πολύκλαδο και χνουδωτό βλαστό, με ύψος από 0,6-2 μέτρα.

Φύλλα

Τα φύλλα του φυτού είναι αντίθετα, ωοειδή, οξύληκτα και οδοντωτά, μεγάλα με μήκος 40-70 εκ., με χρώμα ωχροπράσινο, η κάτω επιφάνεια είναι ελαφρώς χνουδωτή.

Άνθος

Τα άνθη της ινούλας είναι μακριά γλωσσοειδή ανθίδια κίτρινου χρώματος, σε ταξιανθία καφάλιο, με με διάμετρο 6-8 εκ. Περίοδος ανθοφορίας όλο το καλοκαίρι μέχρι το Φθινόπωρο.