Inula helenium Ίνουλα

Το φυτό Inula helenium Ίνουλα το συναντάμαι σε όλη την ηπειρωτικής χώρα, σε δάση και υγρά υποαλπικά λιβάδια αλλά και σε πετρώδεις πλαγιές.

Στη σύγχρονη βοτανοθεραπεία η ρίζα και το βάμμα της Ίνουλα χρησιμοποιείται κυρίως για την αντιμετώπιση διαταραχών του αναπνευστικού συστήματος καθώς και ως τονωτικό της πέψης.

Επιστημονική ονομασία: Inula helenium L.

Συνώνυμα: Helenium grandiflorum Gilib., Aster helenium (L.) Scop

Ελληνική ονομασία: Ίνουλα η ελένια, Ίνουλα η ελένιος

Κοινές ονομασίες: Ινούλα, Κόνυζα, Κόνυζος, Ακόνιζα, Ακόνυζα, Ψιλόχορτο, Ψιλίστρα, Ψυλλίστρα, Ψυλληθρα, Ώμονο, Ελένιο, Αγριοσκάρφι, Στρογγυλόχορτο, Νεροκόνυζος, Νεροκολλησιά, Κρεμνόχορτο, Γκρουζια, Elecampane, Elecampane inula, Horseheal

Περιγραφή

Η Ίνουλα είναι πολυετής πόα, της οικογένειας των Asteraceae, με όρθιο, κυλινδρικό, πολύκλαδο και χνουδωτό βλαστό, με ύψος από 0,6-2 μέτρα. Η ρίζα του είναι αρωματική, χοντρή, σαρκώδης, κοκκινωπή εξωτερικά και λευκή από μέσα.

Τα φύλλα του φυτού είναι αντίθετα, ωοειδή, οξύληκτα και οδοντωτά, μεγάλα με μήκος 40-70 εκ., με χρώμα ωχροπράσινο, η κάτω επιφάνεια είναι ελαφρώς χνουδωτή.

Τα άνθη της ινούλας είναι μακριά γλωσσοειδή ανθίδια κίτρινου χρώματος, σε ταξιανθία καφάλιο, με με διάμετρο 6-8 εκ. Περίοδος ανθοφορίας όλο το καλοκαίρι μέχρι το Φθινόπωρο.

Ο καρπός είναι αχαίνιο επίμηκες και σχεδόν τετράπλευρο, με τριχωτή στεφάνη, με μήκος 3 εκ.

Θεραπευτικές ιδιότητες:

Στη σύγχρονη βοτανοθεραπεία η Ίνουλα χρησιμοποιείται κυρίως για την αντιμετώπιση διαταραχών του αναπνευστικού συστήματος καθώς και ως τονωτικό της πέψης.

Η Ινούλα είναι ειδικό ίαμα για τον ερεθιστικό βρογχικό βήχα, ιδιαίτερα στα παιδιά, δρα ευεργετικά σε όλα τα προβλήματα πνευμονολογικής φύσης. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί όπου υπάρχει έντονη καταρροή όπως στη βρογχίτιδα ή το εμφύσημα, λόγω των αποχρεμπτικών και αντί-σπασμωδικών ιδιοτήτων της, οι οποίες την καθιστούν ιδανική για την θεραπεία του βήχα και της βρογχίτιδας.

Το γλίσχρασμα έχει μια χαλαρωτική επίδραση που συνοδεύεται από τη διεγερτική δράση του αιθέριου ελαίου. Έτσι η απόχρεμψη συνοδεύεται από μια καταπραϋντική επίδραση, η οποία στο συγκεκριμένο βότανο συνδυάζεται και με μια αντιμικροβιακή δράση.

Τα δραστικά στοιχεία ελενίνη και αλαντολακτόνη που περιέχει το βότανο αποτελούν ισχυρά αντισηπτικά και βακτηριοκτόνα.

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο άσθμα και το βρογχικό άσθμα και γενικότερα όλων των λοιμώξεων του αναπνευστικού.

Η δράση της Ίνουλας στους πνεύμονες είναι θερμαντική και αποχρεμπτική. Τα πτητικά έλαια (περίπου 4%) που περιέχει το βότανο βοηθούν στην αποβολή συγκεντρωμένου φλέγματος από το αναπνευστικό.

Το πικρό στοιχείο που περιέχει διεγείρει την πέψη και ρυθμίζει την όρεξη. Η καταπραϋντική δράση της ινούλης οφείλεται εν μέρει στην περιεκτικότητά της σε φυτική κόλα (γλίχρασμα) και σε ινουλίνη.

Εδωδιμότητα:

Η ινουλίνη που περιέχεται στην ρίζα του βοτάνου είναι ευρέως διαδεμομένη σε φρούτα, λαχανικά και φυτά. Χαρακτηρίζεται ως τρόφιμο και θεωρείται ασφαλές προς βρώση.

Τα φύλλα μπορούν να καταναλωθούν μαγειρεμένα, σε σαλάτες, αλλά και σε σούπες, έχουν μάλλον πικρή και αρωματική γεύση.

Η ρίζα της ινούλας είναι εδώδιμη. Την περίοδο του μεσαίωνα παρασκεύαζαν γλυκίσματα-καραμέλες, ενώ αποφλοιωμένες οι ρίζες τρώγονταν και ωμές.

Η ρίζα περιέχει έως και 44% ινουλίνη. Η ινουλίνη είναι ένα άμυλο που δεν μπορεί να αφομοιωθεί από τον άνθρωπο. Περνά συνήθως κατ ‘ευθείαν μέσα από το πεπτικό σύστημα. Η ινουλίνη με επεξεργασία μπορεί να μετατραπεί σε υποκατάστατο της ζάχαρης και να είναι κατάλληλο για βρώση από τους διαβητικούς. Η Inula helenium χρησιμοποιήται από τη βιομηχανία τροφίμων ως φυσικό αρωματικό πρόσθετο στα τρόφιμα.

Η ρίζα έχει κάπως κολλώδη γεύση κατά το μάσημα ενώ στη συνέχεια γίνεται ευχάριστη και λουλουδάτη με αρωματική γεύση καμφοράς, ταυτόχρονα όμως ελαφρώς πικρή και πικάντικη.

Η αποξηραμένη ρίζα της μπορεί να προστεθεί ως καρύκευμα σε σούπες λαχανικών, σε ορεκτικά και σε σάλτσες. Δίνει μιά ιδιαίτερη γεύση σε κομπόστες, διάφορα κέικ και σε muffins.

Σαν αρωματικό βότανο η ινούλα έχει χρησιμοποιηθεί και χρησιμοποιείται για να αρωματίζει κρασιά και άλλα αλκοολούχα ποτά. Η ρίζα της ινούλας είναι μιά από τις ουσίες που χρησιμοποιούνται στην παρασκευή του αψέντι και του βερμούτ.

Ζαχαρωμένες τρώγονται σαν γλύκισμα και σαν παστίλιες ή κονιορτοποιημένες ανακατεμένες με μέλι.