Phytolacca americana Φυτολάκα

Το όνομα Phytolacca americana Φυτολάκα έχει προέλευση την ελληνική λέξη Phyto = φυτό και τη λατινική lacca = βαφή. Είναι φυτό που εισήγαγαν παλαιότερα από τη Βόρειο Αμερική για τις ράγες του με τις οποίες χρωμάτιζαν το κρασί, η μέθοδος αυτή σήμερα έχει απαγορευθεί γιατί όλα τα μέρη του φυτού είναι λίγο έως πολύ δηλητηριώδη και είναι καλό να αποφεύγουμε να τα καταναλώνουμε.

Επιστημονική ονομασία: Phytolacca americana L. 1753

Συνώνυμα: Phytolacca decandra L., Phytolacca rigida Small

Ελληνική ονομασία: Φυτολάκα η αμερικανική

Κοινές ονομασίες: Φυτολάκκα, Μαυροστάφυλο, αγριοσταφίδα, American Pokeweed, poke, pokeberry, poke sallet, poke salad.

Περιγραφή, Βιότοπος

Η Φυτολάκα είναι ένα δηλητηριώδες, ποώδες πολυετές φυτό της οικογένειας Phytolaccaceae που φτάνει σε ύψος από 1 έως και 3 μέτρα, έχει βλαστούς λείους και συχνά κοκκινωπούς και μεγάλη λευκή ρίζα.

Τα φύλλα του έχουν ωοειδή σχήμα, είναι έμμισχα, με άκρες ελαφρά αναδιπλωμένες και με μήκος που φτάνει τα 10-40 εκατοστά.

Τα άνθη είναι λευκές ταξιανθίες με μήκος 10-15 εκατοστών, βοτρυόμορφες, με μικρά άνθη 5 χιλιοστών και 10 στημόνες.

Ο καρπός είναι μπλε-μαύρες ράγες, γυμνές γυαλιστερές, στρογγυλές, ελαφρά πεπλατυσμένες.

Η Φυτολάκα φύεται σε υψόμετρο από 0-600 μέτρα, σε άκρες δρόμων, σε κήπους, σε ρεματιές, σε ξέφωτα δασών, σε ακαλλιέργητους αγρούς και σε ελαιώνες.

Τοξικότητα

Όλα τα μέρη του φυτού είναι τοξικά και θέτουν σε κίνδυνο την υγεία των ανθρώπων και των θηλαστικών. Περιέχουν το αλκαλοειδές φυτολακκίνη (phytolaccin) καθώς και άλλες ουσίες όπως σαπωνίνες τριτερπενοειδούς τύπου.

Αν ληφθεί εσωτερικά, η φυτολάκα έχει αργή δράση αλλά βίαιη εμετική. Αρχίζει συνήθως 2 ώρες μετά την κατανάλωση του φυτού ή μέρους του. Σε σοβαρές περιπτώσεις δηλητηρίασης τα συμπτώματα της δηλητηρίασης είναι αίσθηση καψίματος στο στόμα, σιελόρροια, γαστρεντερικές κράμπες, έμετος, τρόμος και μερικές φορές σπασμούς.

Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο που οφείλεται συνήθως στην παράλυση των αναπνευστικών οργάνων. Αν ληφθούν μόνο μικρές ποσότητες φυτών ή των εκχυλισμάτων τους, οι άνθρωποι και τα ζώα μπορούν να ανακάμψουν μέσα σε μία έως δύο ημέρες.

Θεραπευτικές ιδιότητες

Η Φυτολάκα είναι φυτό τοξικό αλλά έχει και θεραπευτικές ιδιότητες, γι αυτό χρησιμοποιείται στη θεραπευτική βοτανική αλλά μετά από κατάλληλη επεξεργασία, ώστε να μην προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες.

Η Φυτολάκα θεωρείται ίαμα για τις λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος γιατί σταματά την καταρροή και βοηθά στον καθαρισμό των λεμφικών αδένων. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την καταρροή, την αμυγδαλίτιδα, τη λαρυγγίτιδα, το οίδημα των αδένων, την παρωτίτιδα κλπ. Είναι πολύτιμη και για τα λεμφικά προβλήματα που εκδηλώνονται σε άλλα σημεία του σώματος και ιδιαίτερα στη μαστίτιδα οπότε μπορεί να χρησιμοποιηθεί εσωτερικά και εξωτερικά σαν κατάπλασμα. Η φυτολάκκα είναι χρήσιμη στους ρευματισμούς ιδιαίτερα όταν είναι χρόνιοι.

Εξωτερικά σαν λοσιόν ή αλοιφή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να απαλλάξει το δέρμα από την ψώρα και άλλα παράσιτα.

Η παρουσίαση των βοτάνων σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί συνταγή και έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα.

Πηγή: en.wikipedia.org/wiki/Phytolacca_americana, www.herb.gr, floraolympus.blogspot.com, illustration