Lavandula stoechas Άγρια λεβάντα

Στην Ελλάδα των παλιών χρόνων οι εταίρες χρησιμοποιούσαν αιθέριο έλαιο της\ Lavandula stoechas Άγρια λεβάντα για να έχουν δροσερή και ευχάριστη αναπνοή. Λίγες σταγόνες λεβάντας σε χειροποίητο απορρυπαντικό ρούχων ή στο νερό του σφουγγαρίσματος αφήνει μια ευχάριστη ευωδιά φρεσκάδας και κατευνάζει αυτόν που φορά τα ρούχα ή τους κατοίκους του σπιτιού για να αποφεύγονται οι καβγάδες.

Επιστημονική ονομασία: Lavandula stoechas L.

Κοινές ονομασίες: Λεβάντα η στοιχάς, Αγριολεβάντα, λαμπρή, λαβαντή, χαμολίβανο, μυροφόρα, καραμπάσι, αβαγιανός, Γρουνάι, Καραμπάχι

Περιγραφή, Βιότοπος:

Η λεβάντα είναι γένος φυτών που ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών, το γνωστότερο γένος είναι η λαβαντούλα, που περιλαμβάνει γύρω στα 30 είδη. Στην Ελλάδα αυτοφύεται το Lavandula angustifolia και το Lavandula stoechas.

Είναι ένας πολυετής θάμνος, πολύκλαδο, με όρθιους βλαστούς που φύονται από τη βάση, με ύψος 30 έως 80 εκατοστά. Ο βλαστός του είναι χνουδωτός με τετραγωνική διατομή.

Έχει γκρίζο-πράσινα φύλλα, στενά έως λογχοειδή, χνουδωτά, σε αντίθετη διάταξη ή κατά δέσμες.

Οι ανθοφόροι βλαστοί καταλήγουν σε ταξιανθία τύπου στάχεος. Τα άνθη της έχουν χρώμα σκούρο-βιολετί και ανθίζουν από τον Απρίλιο-Ιούλιο.
Στην Ελλάδα το συναντάμε ως αυτοφυές στην ηπειρωτική και νησιωτική χώρα, σε ξηρά και άγονα εδάφη, σε διάκενα και πετρώδης πλαγιές.
Για θεραπευτικούς σκοπούς συλλέγονται τα άνθη και τα φύλα του φυτού.

Συστατικά:

Περιέχει υψηλή ποσότητα σε αιθέριο έλαιο όπως φενχόνη και η καμφορά. Επίσης περιέχει φλαβονοειδή, οι ανθοκυανίνες και κάποιες απλές φαινολικές ενώσεις.

Άλλες χρήσεις:

Χρησιμοποιείται στο εμπόριο σε αποσμητικά χώρου, σε εντομοκτόνα, σαπούνια, κρέμες μασάζ, στην αρωματοθεραπεία, σε χαλαρωτικά ντους, αποξηραμένο σε μαξιλαροθήκες, λίγες σταγόνες στο πλυντήριο και σαν διακοσμητικό κήπων.

Οι μάγισσες πίστευαν ότι λίγες σταγόνες λεβάντας έδινε εσωτερική δύναμη και ηρεμία.

Τα αρωματικά φύλλα και τα άνθη χρησιμοποιούνται ως εντομοαπωθητικό στις ντουλάπες και στα συρτάρια για το σκόρο. Το έλαιο χρησιμοποιείται σε αποσμητικά χώρου, απολυμαντικά και σε εντομοκτόνα.

Βάλτε λίγες σταγόνες αιθέριου ελαίου πάνω στα τσιμπήματα εντόμων, τα κοψίματα και γδαρσίματα.

Μελισσοκομικό φυτό

Η άγρια λεβάντα είναι ένα καλό μελισσοκομικό φυτό και αποτελεί μια καλή πηγή μελιού.

Θεραπευτικές ιδιότητες:

Το αφέψημα είναι ένα ήπιο φυσικό ηρεμιστικό, χρήσιμο για την αντιμετώπιση του άγχους, της αϋπνίας, του εκνευρισμού, από ημικρανίες και της κατάθλιψης.

Το έγχυμα των ανθών του βοτάνου βοηθά στη νευρική εξάντληση, στους πονοκεφάλους από ένταση ή κατά τον τοκετό και επίσης για κολικούς και δυσπεψία, χρησιμοποιείται ακόμη για την κακοσμία του στόματος, απαλύνει το πόνο στα δόντια και στα ούλα.

Το αιθέριο έλαιο που περιέχουν τα φύλλα της χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία και για τη θεραπεία νευρασθενειών, του πονοκεφάλου και της αϋπνίας. Ένα ζεστό μπάνιο με λίγο έλαιο λεβάντας υπόσχεται το βράδυ έναν βαθύ και ξεκούραστο ύπνο. Λίγο αιθέριο έλαιο λεβάντας σε ένα λάδι για μασάζ χαλαρώνει τους μύες και καθαρίζει το κεφάλι από τις έγνοιες.

Λίγες σταγόνες σε λάδι αλόη φτιάχνει ένα μείγμα που ανακουφίζει και δροσίζει το δέρμα μετά την ηλιοθεραπεία.
Έχει επίσης αντισηπτικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται στην επούλωση τραυμάτων, πρηξίματος, διαστρέμματος, εξάρθρωσης και θλάσεων.

Για να απολαύσετε έναν υπέροχο και ξεκούραστο ύπνο βάλτε στη μαξιλαροθήκη αποξηραμένα άνθη λεβάντας.

Βάλτε μερικές σταγόνες αιθέριο έλαιο σε ρεσό και κοιμηθείτε ήσυχοι.

Τρόποι παρασκευής:

Ως αφεψήματα ρίξτε 1 κουταλιά αποξηραμένα άνθη σε μία κούπα βραστό νερό για 5 λεπτά.

Αντενδείξεις:

Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται από αλλεργικούς ή από άτομα που έχουν ευαισθησία στο στομάχι. Σε μεγάλες δόσεις η λεβάντα δρα ως υπνωτικό και ναρκωτικό.
Οι υψηλές δόσεις του ελαίου μπορεί να προκαλέσει δερματίτιδα. Πρέπει να αποφεύγεται η ταυτόχρονη χρήση άλλων κατασταλτικών.

Η παρουσίαση των βοτάνων σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί συνταγή και έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα.

Πηγή: en.wikipedia.org/wiki

Καλλιέργεια της άγριας λεβάντας :

Δειλά έχει αρχίσει να εμφανίζεται η καλλιέργεια και στην χώρα μας λόγο των κατάλληλων κλιματολογικών συνθηκών που επικρατούν. Η λεβάντα καλλιεργείται κυρίως για το αιθέριο έλαιο αποδίδοντας ικανοποιητικά κέρδη στους παραγωγούς, υπάρχει ζήτηση από τις φαρμακοβιομηχανίες που το χρησιμοποιούν σε αρώματα, καλλυντικά και σαπούνια.

Η εδαφολογικές συνθήκες επηρεάζουν την ποιότητα και τη χημική σύσταση του ελαίου. Η λεβάντα ευδοκιμεί σε όλα τα εδάφη εκτός από τα πολύ αργιλώδη, καλύτερης ποιότητας αιθέριο έλαιο παράγεται σε ασβεστολιθικά, όσο περισσότερο είναι η περιεκτικότητα τους σε ενεργό ασβέστιο τόσο καλύτερη είναι η ποιότητα του ελαίου, σε αμμώδη και ελαφριά εδάφη, με καλή στράγγιση, της αρέσει ο ξηρός αέρας και ο ήλιος, όχι όμως και το λιμνάζων νερό το οποίο θα αυξήσει τα προβλήματα των μυκητολογικών ασθενειών, το ΡΗ πρέπει να είναι ανάμεσα στο 5,8-8 αντέχει τη ξηρασία, δεν αντέχει όμως την υγρασία.

Η ποιότητα του ελαίου αυξάνεται όσο αυξάνεται το υψόμετρο, ευδοκιμήσει σε υψόμετρα από 200-1700 μέτρα, για τη Lavandula spica είναι 0- 600 μέτρα για τη Lavandula hybrida είναι 400-700 μέτρα ενώ για τη Lavandula vera είναι 500-1300 μέτρα. Οι υψηλές θερμοκρασίες επηρεάζουν αρνητικά την απόδοση της ποιότητας και της ποσότητας του λαδιού, όσο αυξάνεται το υψόμετρο τόσο αυξάνεται και η παραγωγή ελαίου, γιατί η άνθηση των φυτών σε ψυχρές περιοχές είναι αφθονότερη. Η άρδευση με σταγόνεςμπορεί να αυξήσει τη παραγωγή, είναι απαραίτητη τα δύο πρώτα χρόνια μετά τη φύτευση, ενώ και στα επόμενα πρέπει να ποτίζεται κατά το στάδιο της άνθισης.

Η εγκατάσταση γίνεται στα τέλη Οκτωβρίου σε χαμηλές θερμοκρασίες εφόσον έχει γίνει πρώτα βαθύ όργωμα και φρεζάρισμα, με μέση απόσταση φύτευση στις γραμμές 120-160 και 50-60 εκατοστά ανά φυτό. Το μέγιστο της παραγωγής αποδίδεται στο τέταρτο έτος της καλλιέργειας μέχρι και το έκτο, μπορεί να διαρκέσει άλλα 6 έως 7 χρόνια με μειωμένη όμως παραγωγή. H τιμή της αποξηραμένης λεβάντας στην εγχώρια αγορά είναι στα 3,5 ευρώ το κιλό και 11,5 ευρώ της βιολογικής καλλιέργειας.

Πολλαπλασιάζονται με σπόρο σε σποριά, με μοσχεύματα με ορμόνη ριζοβολίας, και με παραφυάδες. Το Lavandula hybrida πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα και παραφυάδες διότι δεν παράγει σπόρο.

Καλλιέργεια της λεβάντας σε γλάστρα

Ο καλύτερος τρόπος για να έχετε λεβάντα στο μπαλκόνι σας είναι να φυτέψετε στη γλάστρα μόσχευμα από ένα ώριμο φυτό. Οι σπόροι αργούν να βλαστήσουν και έχουν μικρό χρόνο βλαστικότητας.

Για να απολαμβάνουμε τα άνθη της λεβάντας στη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών θα πρέπει να τοποθετήσουμε τη γλάστρα σε ηλιόλουστη θέση, να μην την ποτίζουμε συχνά, στα τέλη της άνοιξης ίσως χρειαστεί να ρίξουμε λίγο λίπασμα για να αναπτύξει περισσότερα μοβ άνθη. Χρειάζεται κλάδεμα οπωσδήποτε όταν έρθει φθινόπωρο για να μην ξυλοποιούνται οι βλαστοί. Αντέχει την πολλή ζέστη και το κρύο έως -15° C.

Στα φυτώρια θα βρούμε δυο ποικιλίες που χρησιμοποιούνται για το καλλωπισμό των κήπων, η πιο κοινή είναι η Lavandula dentata ιδιαίτερα εύκολη στη καλλιέργεια και χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις, προτιμάται από τους αρχιτέκτονες κήπων γιατί έχει παρατεταμένη ανθοφορία. Μία άλλη ποικιλία είναι η Lavandula lanata εξίσου όμορφη άλλα όχι αρωματική.