Centaurium erythraea Κενταύριο Ερυθραία

Το φυτό Centaurium erythraea Κενταύριο Ερυθραία, είναι ένα είδος συνηθισμένο της ηπειρωτικής Ελλάδας αλλά και των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, φύεται σε υγρές και σκιερές τοποθεσίες, σε πρανή, σε ξέφωτα δασών, σε λιβάδια και σε άκρες δρόμων, σε υψόμετρο από τα 300 έως τα 2000 μέτρα.

Το όνομα του γένους Κενταύριο προέρχεται απο το ελληνικό κένταυρος αναφορά στον Kένταυρο Χείρωνα που κατά την μυθολογία δίδαξε στους ανθρώπους τη θεραπευτική δύναμη των βοτάνων. Από πολλούς θεωρείται ότι πρόκειται για το «μέγα κενταύριον» των αρχαίων Ελλήνων.

Επιστημονική ονομασία: Centaurium erythraea Rafn 1800

Συνώνυμα: Centaurium umbellatum auct. non Gilib., Centaurium minus auct. non Moench, Erythraea centaurium auct. non (L.) Borkh.

Ελληνική ονομασία: Ερυθραία Κενταύριο

Κοινές ονομασίες: Θερμοβότανο, Κενταύριο το ερυθρό, Θερμόχορτο, Φαρμακουλήθρα, Φαρμακόχορτο, Φαρμακοποκλιά, Κινινόχορτο, Αλόη, Βοτάνι, Ριγόχορτο, Χόρτο του Χείρωνα, Άγρια κίνα, Centaury, Common centaury, European centaury.

Περιγραφή:

Είναι ένα διετές, όρθιο φυτό, της οικογένειας των Gentianaceae, με ύψος από 15 έως 50 εκατοστά, με βλαστό τετραγωνικό, όρθιο, έντονα διακλαδιζόμενο στο ανώτερο τμήμα του.

Τα φύλλα του φυτού είναι ακέραια, αντίθετα, άμισχα, τα κατώτερα μεγαλύτερα από τα του βλαστού και σε ρόδακα.

Τα ρόδινα πολυάριθμα άνθη του έχουν πέντε ρόδινα πέταλα και 5 στήμονες. Περίοδος ανθοφορίας από τον Ιούνιο έως και τον Αύγουστο.

Ο καρπός του είναι κάψα.

Εδωδιμότητα

Το φυτό χρησιμοποιείται ως άρτυμα στα πικρά φυτικά λικέρ και είναι ένα βασικό συστατικό του βερμούτ. Περιέχει βαλερικό οξύ το οποίο συντελεί με τους εστέρες του στην αρωματικότητα του φυτού.

Έχει πολύ πικρή γεύση, που διατηρείται ακόμα και σε μεγάλη αραίωση. Περιέχει πικρά γλυκοσίδια, νικοτινικό οξύ, αλκαλοειδή, γεντιανίνη, γεντιανιδίνη και γεντιοφλαβίνη, γεντιοπικρίνη και ερυθροκενταυρίνη, φαινολικά οξέα και ίχνη αιθέριου ελαίου.

Θεραπευτικές και Φαρμακευτικές ιδιότητες του βότανου Κενταύριο Ερυθραία

Στη λαϊκή ιατρική είναι γνωστό και δημοφιλές βότανο που χρησιμοποιεί για την αντιμετώπιση του πυρετού, γι’ αυτό και το λαϊκό του όνομα είναι «θερμοβότανο», είναι τονωτικό, αντιρευματικό και βοηθά στην πέψη.

Είναι άριστο τονωτικό καθώς ανοίγει την όρεξη και διεγείρει την έκκριση της χολής. Χρησιμοποιείται επίσης, κατά της καούρας και της τεμπελιάς του πεπτικού σωλήνα. Είναι ακόμη καθαριστικό των αερίων της κοιλιάς, αντιαναιμικό, αντισκορβουτικό και πολύ αποτελεσματικό για τις καούρες.

Είναι πολύτιμο για άτομα σε στάδιο ανάρρωσης ενώ χρησιμοποιείται κατά της αναιμίας ή γενικής αδυναμίας.

Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό ενάντια στον πόνο του στομάχου σε άτομα με ουρική αρθρίτιδα. Έχει μικρή αντιφλεγμονώδη δράση. Κατεβάζει το ζάχαρο και τα τριγλυκερίδια.

Στο φυτό περιέχεται ακόμη και η χημική ένωση, η swertiamarin, η οποία αποτελεί το κύριο συστατικό του ομώνυμου φαρμάκου που χρησιμοποιείται για την θεραπεία της Ηπατίτιδας. Η ίδια ένωση χρησιμοποιείται για τον χειρισμό του Διαβήτη, την ελλάτωση των λιπιδίων στο αίμα και την ανακούφιση από τους πόνους.

Για εξωτερική χρήση, το φρέσκο πράσινο φυτό είναι μια καλή εφαρμογή σε πληγές και έλκη.

Στην ομοιοπαθητική ιατρική η ερυθραία χρησιμοποιείται για να διεγείρει την παραγωγή γαστρικών υγρών και την όρεξη.