Sambucus nigra Ζαμπούκος ή Σαμπούκος ή Κουφοξυλιά
Sambucus nigra Ζαμπούκος ή Σαμπούκος ή Κουφοξυλιά
Το Sambucus nigra Ζαμπούκος ή Σαμπούκος ή Κουφοξυλιά είναι ένα από τα απαραίτητα φυτά στη δημιουργία του βιολογικού μας αγροκτήματος για την προσέλκυση ωφέλιμων εντόμων αλλά και για την δημιουργία καλύτερης κομπόστας μίας και είναι ένα από τα φυτά που φτιάχνουμε τον ενεργοποιητή κομπόστας.
Επιστημονική ονομασία: Sambucus nigra L.
Συνώνυμα: Sambucus caerulea
Κοινές ονομασίες: Σαμπούκος ο μέλας, Ζαμπούκος, Αφροξυλιά, Φροξυλιά, Φροξινάνθι, Αφροξυλάνθη.
- σαμπουκος φωτογραφια
- Περιγραφή
- Βιότοπος
- Εδωδιμότητα
- Παρόμοια είδη
- Διατήρηση (Ξήρανση ή κατάψυξη)
- Προτάσεις συνταγής
- ανθη ζαμπουκου ιδιοτητες
Περιγραφή, Βιότοπος:
Το Sambucus nigra Σαμπούκος Κουφοξυλιά είναι φυλλοβόλος σφαιρικός θάμνος ή μικρό δέντρο, με ύψος έως 6 μέτρα και σπάνια να φτάνει και τα 10 μέτρα, με ανοιχτόχρωμο φλοιό, με σχισμές και λευκά στίγματα, βλαστοί όρθιοι, γκριζωπή απευθείας από τη βάση. Το όνομά του κουφοξυλι-αφροξυλιά, το πήρε από την παχιά και ελαφριά ψίχα που υπάρχει εσωτερικά μέσα στους βλαστούς του.
Τα φύλλα του είναι βαθυπράσινα, σύνθετα με 5-7 σπάνια 9 φυλλάρια ωοειδή-λογχοειδή, οδοντωτά, οξύληκτα, αραιά χνουδωτά από την κάτω μεριά.
Τα άνθη του Sambucus nigra Σαμπούκος Κουφοξυλιάμικρά αρωματικά, λευκό-κρεμ, ερμαφρόδιτα, σε ταξιανθίες κόρυμβου με διάμετρο 10-24 εκατοστά, με 5 πέταλα, με ανθήρες λευκό-κιτρινωπούς. Περίοδος ανθοφορίας από τον Μάιο-Ιούλιο.
Ο καρπός είναι μικρή γυαλιστερή εδώδιμη μαύρη ράγα, σπάνια κόκκινη, σε μέγεθος μπιζελιού.
Που φυτρώνει ο Ζαμπούκος;
Είναι διαδεδομένο σε ολόκληρη Ελλάδα σε υψόμετρο από 500- 1200 μέτρα, σε ορεινές περιοχές, σε παρυφές και διάκενα δασών, σε υγρά εδάφη, σε δροσερά μέρη χαράδρες και ρυάκια, σε φράκτες, στις άκρες των δρόμων και σε χέρσες εκτάσεις.
Δηλητηριώδη είναι οι ανώριμοι ή αμαγείρευτοι καρποί του σαμπούκου μπορεί να προκαλέσουν ναυτία, εμετούς ή σοβαρή διάρροια. Μόνο τα μούρα χρώματος μπλε ή μαύρου του σαμπούκου είναι εδώδιμα.
Συστατικά:
Είναι πλούσιος σε βιταμίνες Α, Β, C, Ε, Σαμβουνιγρίνη, Μηλικό, Οξικό, Τρυφικό οξύ, ασβέστιο, κάλιο, φώσφορο, πολυάριθμα φυτοχημικά όπως βετουλίνη, φλαβονοειδή, γλυκοσίδες, τανίνες, κουερσετίνη, ρουτίνη και βήτα-καροτίνη.
Εδωδιμότητα του Ζαμπούκου:
Τα φύλλα και οι ανθισμένες ταξιανθίες του συλλέγονται αρχές με μέσα καλοκαιριού, και οι καρποί του μαζεύονται Αύγουστο με Σεπτέμβριο, ενώ της φλούδας η κυριότερη παράμετρος είναι η ηλικία του φυτού που πρέπει να κυμαίνεται από ενός έως δύο ετών. Η ρίζα και η φλούδα έχουν μαύρες χρωστικές ουσίες, οι καρποί μοβ και τα φύλλα πράσινες.
Ένα δροσιστικό καλοκαιρινό μη αλκοολούχο ποτό μπορεί να γίνει από τα άνθη του σαμπούκου, βράζουμε λίγα άνθη, ζάχαρη και λεμόνι, αφήνουμε μέσα στο υγρό για 48 ώρες.
Τα άνθη μπορούν να γίνουν τηγανίτες βουτώντας τα σε κουρκούτι.
Χρησιμοποιείται περισσότερο στη ζαχαροπλαστική, για να αρωματίσουμε κέικ, μπισκότα, γαλατόπιτες και γλυκές πίτες με τυρί, μαρμελάδες, σε χυμούς φρούτων, ενώ μπορούμε να αρωματίσουμε ελαιόλαδο ή ξύδι.
Επίσης είναι ένα από τα απαραίτητα φυτά στη δημιουργία του βιολογικού μας αγροκτήματος για την προσέλκυση ωφέλιμων εντόμων αλλά και για την δημιουργία καλύτερης κομπόστας μίας και είναι ένα από τα φυτά που φτιάχνουμε τον ενεργοποιητή κομπόστας.
Μελισσοκομικό φυτό Σαμπούκος:
Οι μέλισσες αγαπούν το σαμπούκο για το νέκταρ και την γύρη που προσφέρει σε καλές ποσότητες.
Θεραπευτικές ιδιότητες του Ζαμπούκου:
Οι αντιοξειδωτικές ενώσεις που βρίσκονται στα άνθη και στον καρπό του εμποδίζουν την δημιουργία ελεύθερων ριζών βοηθώντας στην πρόληψη και τη θεραπεία των νοσημάτων.
Είναι πολύτιμο βότανο για τους ιούς της γρίπης, τα κρυολογήματα και τις παθήσεις του στήθους. Οι ανθισμένες κορυφές είναι ιδανικές για το βήχα, τα κρυολογήματα και τη γρίπη.
Το έγχυμα είναι χαλαρωτικό και προκαλεί ήπια εφίδρωση η οποία συντελεί στη μείωση του πυρετού. Τονώνουν τους εσωτερικούς βλεννογόνους της μύτης και του λαιμού, αυξάνοντας την αντίστασή τους στις μολύνσεις.
Ακόμη χορηγούνται για τη χρόνια καταρροή, τις μολύνσεις των αυτιών, τις αλλεργίες και την καντιντίαση.
Με το να αυξάνουν την εφίδρωση και την παραγωγή ούρων, τα άνθη του σαμπούκου ενισχύουν την απομάκρυνση των άχρηστων προϊόντων του σώματος και χρησιμεύουν στις ρευματικές παθήσεις.
Τα μούρα του είναι πλούσια σε βιταμίνη C και λαμβάνονται για τους ρευματισμούς και τον ερυσίπελα.
Προστατεύει από την εξάντληση του ασβεστίου που οδηγεί σε οστεοπόρωση, βοηθάει στην υγιή λειτουργία της καρδιάς, μειώνει τον κίνδυνο του καρκίνου και βοηθάει στην αύξηση της μυϊκής δύναμης και αντοχής.
Ο φλοιός δρα ως καθαρτικό, εμετικό και διουρητικό.
Σε επιστημονικές μελέτες που διεξήχθησαν χρησιμοποίησαν εκχύλισμα σαμπούκου για την αντιμετώπιση του ιού του έρπητα και του ιού HIV. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι το εκχύλισμα σαμπούκου ήταν σε θέση να σταματήσει την αντιγραφή του ιού του έρπητα και να μειώσει την μολυσματικότητα του HIV.
Τρόποι παρασκευής του σαμπούκου:
Ως έγχυμα σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό ρίχνουμε 2 κουταλιές του τσαγιού ξηρά ή φρέσκα άνθη, το σκεπάζουμε και το αφήνουμε 10 λεπτά, πίνουμε έως τρεις φορές την ημέρα
Τους φρέσκους καρπούς τους βράζουμε σε νερό για 2-3 λεπτά και μετά τους εκθλίβουμε για να πάρουμε το χυμό, πίνουμε 3 κουτάλια του φαγητού ημερησίως.
Στον κήπο αποξηραμένα φύλλα σαμπούκου χρησιμοποιούνται ως φυσικό εντομοκτόνο.
Αντενδείξεις του ζαμπούκου:
Η ποικιλία σαμπούκου με τις θεραπευτικές ιδιότητες για την υγεία είναι ο Sambucus nigra.
Παρόλο που είναι η μόνη ποικιλία που θεωρείται ότι είναι μη τοξική ακόμα και όταν τα μέρη του δεν είναι μαγειρεμένα, συνιστάται να μαγειρεύουμε τους καρπούς τουλάχιστον λίγο για να ενισχύουμε τη γεύση και τη πεπτικότητα τους.
Τα ώριμα μπλε-μαύρα μούρα και τα άνθη είναι εδώδιμα.
Τα φύλλα και ο φλοιός του σαμπούκου είναι ασφαλές για κατανάλωση σε αποξηραμένη μορφή.
Οι άγουροι καρποί περιέχουν κυάνιο και είναι τοξικοί γι’ αυτό δεν πρέπει να καταναλώνονται. Μπορεί να προκαλέσουν ναυτία, εμετούς ή σοβαρή διάρροια.
Η παρουσίαση των βοτάνων σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί συνταγή και έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα.
Καλλιέργεια και Πολλαπλασιασμός της κουφοξυλιας:
Αναπτύσσεται σε ηλιόλουστες υγρές θέσεις, είναι ανθεκτικός σε θερμοκρασίες κάτω των -20ºC αλλά αντέχει και αρκετά την ξηρασία.
Πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα με ριζώματα το φθινόπωρο ή την άνοιξη. Σπέρνεται και με σπόρους νωρίς την Άνοιξη. Αφού εγκατασταθεί στο χωράφι μας, μετά πολλαπλασιάζεται πλέον εύκολα από μόνος του.
Πηγή: ζαμπουκος βικιπαιδεια en.wikipedia.org/wiki, pfaf.org, www.reherb.eu, feraspis.gr
Σου αρέσει αυτή τη δημοσίευση; Μοιράσου το με φίλους!
