Fagus orientalis Ανατολική οξυά
Η Fagus orientalis Ανατολική οξυά φύεται στα βορειοανατολικά, σε όρη της ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης, παράλληλα με τη Fagus sylvatica και συχνά, σε χαμηλότερα υψόμετρα καθώς θέλει μεγαλύτερες θερμοκρασίες.
Επιστημονική ονομασία: Fagus sylvatica subsp. orientalis (Lipsky) Popl.
Συνώνυμα: Fagus orientalis Lipsky.
Ελληνική ονομασία: Φηγός η ανατολική
Κοινές ονομασίες: Οξιά, Οξυά η ανατολική, Φηγός, Oriental beech
Περιγραφή, Βιότοπος:
H Ανατολική οξυά είναι ψηλό, φυλλοβόλο, μόνοικο δέντρο, της οικογένειας των Fagaceae, που μεγαλώνει σε ύψος έως 20 μέτρα. Ο κορμός του είναι ευθύς, με λεπτό, λείο και λευκό-γκριζωπό φλοιό, με κόμη πυραμοειδή.
Οι κλαδίσκοι είναι κάστανοί, τριχωτοί κατά τον πρώτο χρόνο. Οι οφθαλμοί είναι ατρακτοειδείς, έντονα οξυκόρυφοι.
Τα φύλλα έχουν μήκους 5-15 εκατοστά, κατ’ εναλλαγή, δίσειρα, αντωοειδή ή ελλειψοειδή, οξυκόρυφα, με βάση σφηνοειδή ή στρογγυλεμένη, παρυφές ελαφρά κυματιστές και βλεφαριδωτές, τα ζεύγη των νεύρων είναι 5-15. Ο μίσχος είναι τριχωτός και έχει μήκος έως 1,2 εκ.
Είναι φυτό με μονογενή άνθη, τα αρσενικά φύονται σε κίτρινα μέχρι κόκκινα κεφάλαια που κρέμονται σε μακρύ ποδίσκο στις μασχάλες φύλλων των ετήσιων βλαστών.
Τα θηλυκά φύονται σε ζεύγη, σε όρθια βραχυπόδισχα κεφάλαια στην κορυφή των ετήσιων κλαδιών. περιβάλλονται από τετραμερές ποδισκοφόρο κυπελλοειδές τριχωτό περίβλημα. Περίοδος ανθοφορίας από τον Απρίλιο έως το Μάιο.
Ο καρπός είναι τριγωνικό ανοικτό καφέ κάρυο, κλεισμένα σε ποδισκοφόρο ξυλώδες κύπελλο. Ο ποδίσκος του κυπέλλου έχει μήκος έως 6 εκ. Το κύπελλο εξωτερικά φέρει στο πάνω τμήμα του βράκτια που είναι γραμμοειδή ή ελαφρά σουβλοειδή, ενώ το κάτω τμήμα του είναι γυμνό. Σε κάθε κύπελλο βρίσκονται 2-3 κάρυα. Η ωρίμανσή τους γίνεται από τον Σεπτέμβριο έως και τον Οκτώβριο.
Η παρουσία ενός συμβιωτική μύκητα στις ρίζες διεγείρει όχι μόνο την ανάπτυξη του δένδρου, αλλά αυξάνει την περιβαλλοντική ευαισθησία.
Συμβιωτική σχέση αναπτύσσουν πολλά κοινά βρώσιμα μανιτάρια αλλά και πολλά τοξικά και θανατηφόρα μεταξύ των οποίων και το Amanita phalloides.
Εδωδιμότητα:
Βρώσιμα είναι τα νεαρά φύλλα, μπορούν να καταναλώθούν ωμά μαζί με άλλα λαχανικά σε μια σαλάτα, καθώς έχουν μια πολύ ωραία ήπια γεύση. Επίσης οι σπόροι μπορούν να καταναλώθούν ωμοί ή μαγειρεμένοι, οι ωμοί δεν πρέπει να καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες. Οι σπόρι αν αποξηρανθούν αλέθονται και στη συνέχεια μπορούν να χρησιμοποιηθούν μαζί με άλλα αλεύρια δημητριακών για την παρασκευή ψωμιού, κέικ κλπ.
Ο ψημένος σπόρος χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο του καφέ.
Τα σπέρματα κάρυα της οξιάς είναι πολύ πλούσια σε άμυλο και ελαιούχες ουσίες, κι αποτελούν τροφή για τους χοίρους. Από τα σπέρματα εξάγεται ένα έλαιο που έχει την ιδιότητα να μη ταγγίζει και χρησιμοποιείται ως φωτιστικό ή ως εδώδιμο. Σπουδαία είναι και η χρήση του κρεοζώτου στη φαρμακευτική ως αποχρεμπτικού βακτηριοστατικού, το οποίο παράγεται κατά την ξηρή απόσταξη του ξύλου της οξιάς
Κατά τον Οκτώβριο ωριμάζουν οι καρποί, που είναι κλεισμένοι σε καρποφόρο περίβλημα (κύπελλο), αγκαθωτό, το οποίο μπορεί να ανοίγει με 4-6 ανοίγματα, αφήνοντας να πέσουν δύο γωνιώδη, τριγωνικά σπέρματα (κάρυα), είναι βρώσιμοι και έχουν ανοικτό καφέ χρώμα.
Πηγή: www.botany.gr, pfaf.org, Φωτογραφίες Λευτέρης Αποστολίδης, Photo ,
Σου αρέσει αυτή τη δημοσίευση; Μοιράσου το με φίλους!
Δείτε επίσης:
