Acer pseudoplatanus Σφένδαμος ψευδοπλάτανος
Το δέντρο Acer pseudoplatanus Σφένδαμος ψευδοπλάτανος είναι ο πιο κοινός σφένδαμος που ευδοκιμεί στην Κεντρική Ευρώπη, στις βορινές ακτές της Μεσογείου και στον Καύκασο. Εμφανίζεται σποραδικά στα όρη της θεσσαλίας, Ηπείρου, Μακεδονίας και Θράκης, συνήθως βρίσκεται σε δάση οξιάς και ελάτης και, κατά κανόνα, σε κοιλάδες και χαράδρες, σε ρεματιές και όχθες, απομονωμένος, σε γόνιμο, υγρό και χαλαρό έδαφος, σε υψόμετρο μέχρι τα 1700 μέτρα.
Επιστημονική ονομασία: Acer pseudoplatanus L. (1753)
Συνώνυμα: Acer erythrocarpum Dippel
Ελληνική ονομασία: Σφένδαμος ο ψευδοπλάτανος
Κοινή ονομασία: Σφεντάμι, Σφοντάμνι, Ψευδοπλάτανος, False planetree, Great maple, Lock and key tree, Plane, Plane tree, Planetree Maple, Sycamore maple, Scottish maple, Sycamore
Περιγραφή, Βιότοπος:
Είναι πολυετές ψηλό φυλλοβόλο δένδρο της οικογένειας των Aceraceae, με ύψος έως 30 μέτρα, με κόμη στρογγυλή πλατύκλαδη, με φλοιό λείο και γκρίζου χρώματος αρχικά, στη συνέχεια απολεπίζεται σε επίπεδα λέπια που αφήνουν από κάτω πορτοκαλί κηλίδες.
Οι κλαδίσκοι είναι γυμνοί, με σκούρο καστανό, ενώ οι οφθαλμοί είναι ωοειδείς, οξυκόρυφοι, γυαλιστεροί, με πρασινωπά λέπια που φέρουν σκοτεινότερες βλεφαριδωτές παρυφές.
Τα φύλλα του είναι μεγάλα, πεντάλοβα, με μήκος 8-14 εκατοστά, με καρδιοειδή βάση, πράσινα, με μίσχο μήκος 5-15 εκ. Η πάνω επιφάνεια είναι γυμνή ενώ στη κάτω υπάρχει λευκό χνούδι στις γωνίες των νεύρων. Οι λοβοί είναι οξυκόρυφοι, με παρυφές αδρά πριονωτές, ενώ οι κόλποι οξείς.
Τα άνθη είναι αρρενοθήλεα, πρασινωποί κρεμάμενη πολυανθείς βότρεις με κίτρινους ανθήρες, με τριχωτό ποδίσκο που εμφανίζονται μαζί με τα φύλλα. Περίοδος ανθοφορίας από τον Απρίλιο έως τον Μάιο.
Ο καρπός είνα γυμνό δισαμάριο, με πτερύγια σχεδόν σε ορθή γωνία. Τα κάρυα είναι συνήθως γυμνά. Η ωρίμανση γίνεται κατά τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο.
Μέρη που χρησιμοποιούνται
Για θεραπευτικούς σκοπούς συλλέγονται τα φύλλα και ο φλοιός του δέντρου. Περιέχουν τις δραστικές ουσίες γαλλικό οξύ, καμφερόλη και διάφορους πολυσακχαρίτες.
Θεραπευτικές ιδιότητες:
Ο χυμός του φυτού περιέχει μεγάλες ποσότητες σακχάρων, από τον οποίο με βρασμό παρασκευάζεται το σιρόπι σφενδάμου. Αυτό περιέχει όξινες σαπονογλυκοσίδες, που επιβραδύνουν την ανάπτυξη των όγκων, καθαρή αλλαντοϊνη και οξέα αλλαντοϊνης, στερίνη, ταννίνες καθώς και ασβέστιο, κάλιο, μαγνήσιο, σίδηρο, χαλικούχο οξύ και φώσφορο. Οι πολυφαινόλες που περιέχονται πιθανόν να συμβάλλουν και στη σταθεροποίηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα των διαβητικών, αναστέλλοντας την ενεργοποίηση των ενζύμων που θεωρούνται υπεύθυνα για την ασθένεια.
Έχει αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, που δρουν κατά του καρκίνου, των διάφορων τύπων διαβήτη και των βακτηριολογικών λοιμώξεων.
Χρησιμοποιείται ως στυπτικό και επουλωτικό στους οφθαλμούς και το δέρμα υπό τη μορφή πλύσεων.
Οι ρίζες σφενδάμου τριμμένες μέσα στο κρασί ενδείκνυνται για πόνους στα πλευρά.
Αξιοσημείωτη είναι η χρήση του στον έρπητα ζωστήρα και τις νευραλγίες που ακολουθούν, καθώς και στην πρόληψη υποτροπής του.
Έχει δράση στο ήπαρ, στη χολή και στο έντερο. Προλαμβάνει την χολολιθίαση και βοηθά στη μείωση της χοληστερόλης στο αίμα.
Προσοχή Δεν χρησιμοποιείται όταν προϋπάρχει δερματίτιδα.
Αντενδείξεις:
Μπορεί να προκαλέσει διάρροια και μετεωρισμό
Τρόποι παρασκευής:
Ο φλοιός του φυτού λόγω των επουλωτικών και στυπτικών του ιδιοτήτων χρησιμοποιείται ως επίδεσμος σε πληγές του δέρματος.
Η παρουσίαση των βοτάνων σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί συνταγή και έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα.
Άλλες χρήσεις:
Ο Σφένδαμος ο Ψευδοπλάτανος είναι ένα επιβλητικό, μακρόβιο και γρήγορης ανάπτυξης φυλλοβόλο δέντρο. Χρησιμοποιείται σε πάρκα, σε πλατείες, σε δενδροστοιχίες αλλά και για σκίαση στον κήπο.
Είναι δένδρο ανθεκτικότατο στο κρύο, με πολύ ισχυρό και βαθύ ριζικό συστημα, ενώ το φύλλωμά του γίνεται κιτρινωπό το φθινόπωρο. Αποτελεί ένα από τα πιο χρήσιμα δέντρα στην κηποτεχνία και την αρχιτεκτονική τοπίου.
Το ξύλο του είναι λευκό και όχι πολύ συμπαγές. Το ξύλο της ρίζας του έχει ωραία νερά και χρησιμοποιείται για μικρά έπιπλα πολυτελείας.
Το σφενδάμι αυτό υπάρχει και στην Βόρειο Ελλάδα, και είναι περιζήτητο για την κατασκευή μουσικών οργάνων και επίπλων.
Πηγή: en.wikipedia.org/wiki/Acer_pseudoplatanus, pfaf.org/Acer+pseudoplatanus, el.wikipedia.org/wiki, www.botany.gr
Σου αρέσει αυτή τη δημοσίευση; Μοιράσου το με φίλους!
Δείτε επίσης:
