Castanea sativa Καστανιά
Castanea sativa Καστανιά
Το μέλι της Castanea sativa καστανιάς έχει ιδιαίτερο βιολογικό χαρακτήρα γιατί εμποδίζει την ανάπτυξη βακτηριακών προσβολών στον άνθρωπο.
Επιστημονική ονομασία: Castanea sativa Mill. 1768.
Συνώνυμα: Castanea vesca, Castanea vulgaris.
Ελληνική ονομασία: Καστανέα η εδώδιμη.
Περιγραφή, Βιότοπος:
Η καστανιά είναι φυλλοβόλο μεγάλο πολυετές δέντρο της οικογένειας Fagaceae, φτάνει σε ύψος τα 30 μέτρα και σε διάμετρο τα 15μ. Έχει πλατιά, πυκνή και σφαιρική κόμη με ισχυρά κλαδιά και με φλοιό κατά μήκος ρυτιδωμένο και με καστανό-γκριζωπό χρώμα.
Έχει μεγάλα φύλλα, κατ’ εναλλαγή, λογχοειδή, επιμήκη, πριονωτά, σκούρο-πράσινα με μήκος 15-28 εκατοστά με παράλληλες νευρώσεις.
Το δέντρο είναι μόνοικο με μονογενή άνθη, τα αρσενικά άνθη είναι όρθιοι ίουλοι 10-20 εκατοστών με 8-12 στήμονες, ενώ τα θηλυκά φύονται ανά 3 στο ακανθωτό περίβλημα της βάσης των αρσενικών ταξιανθιών και έχουν σε 6 λευκά στίγματα. Ανθίζει από τον Ιούνιο-Ιούλιο και παράγει πολλά πράσινο-κίτρινα άνθη με έντονα αρωματική οσμή και με πολύ νέκταρ για τις μέλισσες.
Ο καρπός της είναι τα γνωστό μας κάστανα που ωριμάζουν τον Οκτώβριο, είναι τοποθετημένα ανά 1-3 σε στρογγυλό και ακανθώδες περίβλημα που ανοίγει όταν ωριμάσει.
Τη συναντάμε σε όλα σχεδόν τα βουνά της χώρας μας, σε υψόμετρο από 250-900 μέτρα, σε νωπά και ελαφρά όξινα εδάφη, σε ήπια κλίματα.
Χρήσεις:
Το ξύλο της καστανιάς είναι ανθεκτικό, σκληρό και δεν προσβάλλεται από έντομα λόγω της μεγάλης περιεκτικότητας σε τανίνες. Χρησιμοποιείται στην επιπλοποιεία, σε παρκέ, για κατασκευή βαρελιών, για δοκάρια οροφής σε ξύλινα σπίτια. Το καστανόχωμα, χρησιμοποιείται στην ανθοκομία.
Η καστανιά προσβάλλεται από τον μύκητα Endothia parasitica που σε ορισμένες περιοχές και χώρες την έχει εξαφανίσει, γιατί η καταπολέμηση του είναι τόσο δύσκολη που πρακτικά θεωρείται αδύνατη
Θεραπευτικές ιδιότητες:
Για θεραπευτικούς σκοπούς συλλέγονται τα φύλλα, ο φλοιός, ο καρπός και το περίβλημά του. Τα φύλλα και ο φλοιός της καστανιάς είναι πλούσια σε τανίνες, επίσης περιέχουν καστανίνη, εσκουλίνη και σαπωνίνες.
Τα φύλλα και ο φλοιός έχουν στυπτική δράση που εμποδίζει την εσωτερική αιμορραγία και την διάρροια.
Το αφέψημα τους είναι αντιφλεγμονώδη, αποχρεμπτικό, τονωτικό, δυναμωτικό, ορεκτικό, χωνευτικό, αντιβηχικό, καταπραϋντικό για το στομάχι, βοηθά στη θεραπεία από πυρετούς και ρίγος, αλλά χρησιμοποιείται κυρίως για την αποτελεσματικότητά του στην αντιμετώπιση του σπαστικού βήχα, όπως κοκίτη και σε άλλες περιπτώσεις του ερεθισμένου αναπνευστικού συστήματος.
Τα κάστανα και το περίβλημά τους σε μορφή αφεψήματος καταπολεμά τη διάρροια.
Τα φύλλα μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν σε επιθέματα για τις αιμορροΐδες, στη θεραπεία των ρευματισμών, για να απαλύνουν τους πόνους στην πλάτη και για να προσφέρουν ανακούφιση από δυσκαμψία των μυών και των αρθρώσεων.
Τα κάστανα περιέχουν υδατάνθρακες, αζωτούχες ουσίες, σάκχαρα, πρωτεΐνες, φυτικές ίνες, βιταμίνες Β1, Β2, Β3, Β5, C, Κάλιο, Μαγνήσιο και Ασβέστιο.
Θρεπτική αξία
Τα κάστανα περιέχουν υδατάνθρακες, αζωτούχες ουσίες, σάκχαρα, πρωτεΐνες, φυτικές ίνες, βιταμίνες Β1, Β2, Β3, Β5, C, Κάλιο, Μαγνήσιο και Ασβέστιο
Λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε βιταμίνη C, φυλλικό οξύ και μονοακόρεστα λιπαρά οξέα εμποδίζουν την εμφάνιση παθήσεων της καρδιάς και των αρτηριών. Οι φυτικές ίνες που περιέχουν βοηθούν στη μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης.
Το μέλι της καστανιάς:
Δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό στη χώρα μας και δεν έχει μεγάλη εμπορική αξία, έχει είναι σκούρο-κοκκινωπό χρώμα, περιέχει πολλούς κόκκους γύρης, έχει πικρή γεύση και χαρακτηριστικό άρωμα. Έχει όμως ιδιαίτερο βιολογικό χαρακτήρα γιατί εμποδίζει την ανάπτυξη βακτηριακών προσβολών στον άνθρωπο.
Μελισσοκομικό δέντρο:
Η καστανιά εκτιμάται ιδιαίτερα από τους μελισσοκόμους γιατί αποτελεί εξαιρετικής ποιότητας τροφή για τα μελίσσια, επιτυγχάνεται η ενδυνάμωση των πληθυσμών των μελισσιών και η επιτυχία στη συνεχεία στο πεύκο για τη παραγωγή πευκόμελου.
Φωτογραφίες της Castanea sativa Καστανιάς
Καλλιέργεια:
Το έδαφος και το κλίμα είναι οι πιο σημαντικοί παράγοντες που καθορίζουν την δυνατότητα εγκατάστασης μιας φυτείας καστανιάς σε μια περιοχή. Η καστανιά καλλιεργείται σε ορεινές περιοχές με ήπια κλίματα, σε ηλιόλουστες ή ημισκιαζόμενες θέσεις, με σταθερή υγρασία, σε δροσερά και ελαφρά όξινα, βαθιά εδάφη, σε υψόμετρο από 250-900 μέτρα και σ ε χαμηλές θερμοκρασίες ακόμα και κάτω των -20ºC. Μπορεί να προσαρμοστεί με μειωμένη απόδοση όμως και σε άλλα εδάφη αρκεί αυτά να μην είναι ξηρά ή βαριά ασβεστώδη. Είναι ευαίσθητη σε πρωίμους και όψιμους παγετούς.
Δεν χρειάζεται καθόλου κλάδεμα και μεγαλώνει χωρίς ιδιαίτερες καλλιεργητικές φροντίδες. Κάθε δέντρο μπορεί να δώσει από 25-30 κιλά κάστανα. Το μέγιστο της απόδοσης θεωρείται το 50ο-60ο έτος της ηλικίας του.
Πολλαπλασιασμός:
Πολλαπλασιάζεται με σπόρο, με μοσχεύματα και με εμβολιασμό. Η καστανιά ζει κατά μέσο όρο 500 χρόνια ενώ σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνά τα 1100.
Πηγή: en.wikipedia.org/wiki/Castanea_sativa, www.greekflora.gr, pfaf.org, www.melissocosmos.com, www.tovima.gr
Σου αρέσει αυτή τη δημοσίευση; Μοιράσου το με φίλους!
