Populus nigra Μαύρη λεύκα Καβάκι

Το Populus nigra Μαύρη λεύκα Καβάκι στην Ελλάδα το συναντάμε σχεδόν παντού, σε όχθες ρεμάτων, ποταμών, λιμνών, σε άκρες δρόμων και σε παρυφές αγροτικών καλλιεργειών, σε υψόμετρα από 0 έως 1200 μ.

Πολλές φορές εμφανίζεται η ποικιλία Populus nigra var pubescens, με το χαρακτηριστικό τρίχωμα στα νεαρά κλαδιά, τα φύλλα και το μίσχο.

Επιστημονική ονομασία: Populus nigra L

Συνώνυμα: Aigiros nigra (L.) Nieuwl., Populus caudina Ten., Populus neapolitana Ten., Populus pyramidalis Rozier, Populus sosnowskyi Grossh., Populus thevestina Dode

Ελληνική ονομασία: Πόπουλος η μέλαινα

Κοινές ονομασίες: Λεύκη η μαύρη, Λεύκη η μέλαινα, Μαύρη λεύκη, Καβάκι (από την τουρκική ονομασία του δέντρου Kavak), Black poplar, Lombardy poplar.

Περιγραφή

Η Μαύρη λεύκα είναι ένα φυλλοβόλο, δίοικο, δέντρο της οικογένειας των Salicaceae, με ύψους που φτάνει μέχρι 30 μέτρα, με χονδρό και πολύκλαδο κορμό και έντονα πλατιά κόμη, Κορμός και γέρικα κλαδιά με καρκινώματα από τα οποία βλαστάνουν κλαδιά. Ο φλοιός είναι αρχικά λείος και σταχτο-λευκωπός, ενώ αργότερα σκουρόχρωμο και εμφανίζει βαθιά σχισμές.

Οι νεαροί κλαδίσκοι έχουν αρχικά χρώμα κιτρινο-καστανό, αργότερα γκριζωποί ενώ οι οφθαλμοί σκουρόχρωμοι και κολλώδεις με αρωματική μυρωδιά.

Τα φύλλα είναι κατ’ εναλλαγήν κυκλικά, τριγωνικό ή ρομβοειδές σχήμα, με κορυφή οξεία και παρυφές ελαφρά οδοντωτές, με μήκος 2-6,5 εκ.. Η άνω επιφάνεια είναι γυαλιστερή και βαθυπράσινη, ενώ η κάτω ανοιχτοπράσινη. Ο μίσχος έχει μήκος 0,2-0,6 εκ., είναι πιεσμένος πλευρικά.

Τα άνθη μονογενή, φύονται σε κρεμάμενους ίουλους, μήκους έως 15 cm στην καρποφορία. Είναι φυτό δίοικο. Τα βράκτια είναι ακανόνιστα σχισμένα, χωρίς τρίχωμα. Περίοδος ανθοφορίας από τον Μάρτιο έως και τον Απρίλιο. Τα άνθη περιέχουν τριχωτά σπέρματα, που μεταφέρονται από τους ανέμους σε μεγάλες αποστάσεις.

Η πρασινοκαστανή κάψα είναι παχειά ωοειδής και γυμνή με εμφανή ποδίσκο. Η περίοδος ωρίμανσης του καρπού είανι τον Μάιο.

Το είδος διακρίνεται σε δυο υποείδη:

– Populus nigra L. subsp. nigra, όπου κλαδίσκοι, μίσχοι και φύλλα είναι γυμνά

– Populus nigra subsp. neapolitana (Ten.) Maire, όπου κλαδίσκοι, μίσχοι και κάτω

επιφάνεια των φύλλων φέρουν τρίχωμα

Θεραπευτικές ιδιότητες:

Η Μαύρη λεύκα σαν βότανο δρα ως αντιφλεγμονώδες, στυπτικό, αντισηπτικό, αναλγητικό και χολαγωγό.

Είναι εξαιρετικό ίαμα για την θεραπεία της αρθρίτιδας και των ρευματισμών, όταν υπάρχει έντονος πόνος και οίδημα.

Το αφέψημα του φυτού χρησιμοποιείται ως διουρητικό, κατά της ουρικής αρθρίτιδας, της κυστίτιδας και των ρευματισμών.

Εμφανίζει, επίσης, αντιφλεγμονώδεις, στυπτικές, εφιδρωτικές, αποχρεμπτικές και επουλωτικές ιδιότητες.

Συνιστάται ως αναλγητικό στην αντιμετώπιση για πόνους των μυών και πόνους κατά την εμμηνορρυσία.

Ως χολαγωγό διεγείρει την πέψη και ιδιαίτερα την λειτουργία του στομάχου και του ήπατος, όταν υπάρχει ανορεξία.

Η παρουσίαση των βοτάνων σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί συνταγή και έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα.

Καλλιέργεια:

Το Μαύρη λεύκα αντέχει στους ισχυρούς ανέμους και στην ξηρασία όχι όμως στη σκίαση. Είναι σχετικά ανθεκτικά στον άνεμο, αν δεν μεγαλώνει σε εκτεθειμένα υψίπεδα μέρη. Δεν αντέχει τη σκιά και τον υπόγειο ή υπέργειο ανταγωνισμό (δεν ανέχεται άλλα δένδρα κοντά του). Αναπτύσσεται καλά σε νωπά αμμοαργιλώδη, πλούσια σε χούμο και καλά αποστραγγιζόμενα εδάφη.

Αναπτύσσεται επίσης σε όξινα, ουδέτερα και αλκαλικά εδάφη, ενώ αναπτύσσεται λιγότερο σε υγρά, φτωχά, όξινα εδάφη και λεπτά ξηρά εδάφη.

Το ριζικό του σύστημα είναι πασσαλώδες με πάρα πολλές πλάγιες και επιπόλαιες ρίζες.

Διασταυρώνεται εύκολα με άλλα μέλη του ιδίου γένους.

Πηγή: www.theplantlist.org, en.wikipedia.org/wiki/Populus_nigra, votaniki.gr, www.botany.gr, www.herb.gr, Εικονογραφημένον Βοτανικόν – Φυτολογικόν Λεξικόν, Τόμος ΣΤ΄ – Δημήτριος Σ. Καββαδάς, Γ. Κοράκης Δασική Βοτανική Δέντρα & Θάμνοι