Δηλητηριάσεις από θανατηφόρα μανιτάρια Γυρομιτρικό σύνδρομο

Gyromitra esculenta
Gyromitra esculenta

Δηλητηριάσεις από θανατηφόρα μανιτάρια Γυρομιτρικό σύνδρομο

Στο γυρομιτρικό σύνδρομο η δηλητηρίαση οφείλεται κυρίως στον ασκομύκητα Gyromitra esculenta αλλά και από μερικούς ακόμη ασκομύκητες όπως το Gyromitra infula, Gyromitra ambigua, Helvella elastica, Helvella crispa και Cudonia circinans.

Gyromitra infula καπελο
Gyromitra infula

Δηλητηριάσεις από θανατηφόρα μανιτάρια με μακρά περίοδο επώασης

3. Το Γυρομιτρικό σύνδρομο:

Το Gyromitra esculenta είναι κοινό και διαδεδομένο είδος, εμφανίζεται την ίδια περίοδο με τις εδώδιμε μορχέλλες, αποκλειστικά μόνο την άνοιξη από το Μάρτιο σε πιο χαμηλά υψόμετρα και τις αρχές Ιουνίου στις βορειότερες και πιο ορεινές περιοχές, σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα, μάλιστα σε ορισμένες περιοχές τα θεωρούνταν ως καλά και νόστιμα μέχρι που ανακαλύφθηκε ότι μερικές φορές σκοτώνουν.

Σε πολλές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και την Σκανδιναβία υπάρχουν ακόμα φανατικοί συλλέκτες του μανιταριού αυτού, παρόλο που πλέον συγκαταλέγεται στα θανατηφόρα δηλητηριώδη είδη. Στην Φιλανδία θεωρούνται τοπική λιχουδιά και ο νόμος επιτρέπει την πώλησή τους ως φρέσκα, εφόσον συνοδεύονται από εμφανείς προειδοποιήσεις και εγκεκριμένες από την κυβέρνηση οδηγίες προετοιμασίας.

Η τοξίνη gyromitrin γυρομιτρίνη

Η τοξικότητα των μανιταριών αυτών ποικίλει σημαντικά και εξαρτάται από την ευαισθησία των ανθρώπων σε αυτές τις τοξίνες.

Η τοξίνη που περιέχεται ονομάζεται gyromitrin (γυρομιτρίνη ή υδραζίνη), υδρολύεται στην τοξική ένωση μονομεθυλυδραζίνη (MMH), είναι πτητική και εξατμίζεται κατά το βρασμό ή την αποξήρανση, αλλά ποτέ δεν εξαφανίζεται τελείως από αυτά τα είδη μανιταριών. Κάποιοι επιμένουν να τα τρώνε αφού τα βράσουν και πετάξουν το νερό, δυστυχώς η τοξίνη κατά το βρασμό μεταφέρεται στους υδρατμούς και τότε υπάρχει κίνδυνος σε ένα κακώς αεριζόμενο χώρο να προσληφθεί με την αναπνοή.

Η δηλητηρίαση εκδηλώνεται εφόσον καταναλωθούν ωμά μανιτάρια ή ανεπαρκώς βρασμένα χωρίς να απορριφθεί το νερό του βρασμού και κυρίως όταν καταναλωθούν μανιτάρια σε μεγάλη ποσότητα, η θανατηφόρα δόση κατά άτομο είναι μεγαλύτερη από 500 γραμμάρια φρέσκων μανιταριών.

Cudonia-circinans
Cudonia circinans

Τα συμπτώματα της γυρομιτρικής δηλητηρίασης

Παρόλο που το σύνδρομο αυτό δεν εμφανίζεται πάντα μετά την κατανάλωση των υπεύθυνων γι’ αυτό μυκήτων, όταν εμφανιστεί μπορεί να προκαλέσει από απλή ελαφρά αδιαθεσία μέχρι θάνατο.

Τα συμπτώματα διαφέρουν ανάλογα με τον τρόπο προετοιμασίας του μανιταριού και την φυσική κατάσταση του ατόμου που τα καταναλώνει.

Το σύνδρομο μοιάζει πολύ με το φαλλοειδικό και ακολουθεί παρόμοιες φάσεις, η τοξίνη που περιέχεται επηρεάζει το ήπαρ, το κεντρικό νευρικό σύστημα και μερικές φορές τα νεφρά. Η ασυμπτωματική περίοδος κυμαίνεται σε ευρέα όρια από 5 έως 48 ώρες,  ακολουθούν τα συμπτώματα της δηλητηρίασης που περιλαμβάνουν εμετό και διάρροια, ακολουθούμενη από ζάλη, λήθαργο και κεφαλαλγία.

Στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα σταματούν εδώ και ακολουθεί η ανάνηψη. Οι σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσουν σε παραλήρημα , ηπατική και νεφρική βλάβη, κώμα και θάνατο μετά από πέντε έως επτά ημέρες.

Helvella crispa
Helvella crispa

Η θεραπεία της γυρομιτρικό δηλητηρίασης

Η θεραπεία είναι κυρίως υποστηρικτική, στις σοβαρές περιπτώσεις με ηπατική προσβολή η θεραπεία είναι ακριβώς ίδια με αυτή που εφαρμόζεται στην περίπτωση του φαλλοειδικό σύνδρομου, δηλαδή την επείγουσα μεταφορά στο νοσοκομείο.

Gyromitra-esculenta-for-sale-in-Φιλανδία
Gyromitra esculenta για πώληση σε πολυκατάστημα στο Ελσίνκι.

Μια θανατηφόρος δόση της τοξίνης gyromitrin εκτιμάται ότι είναι 10-30 mg / kg για τα παιδιά και 20-50 mg / kg στους ενήλικες. Αυτές οι δόσεις αντιστοιχούν σε περίπου 0,2-0,6 kg και 0,4-1 kg νωπού μανιταριού αντίστοιχα.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα παιδιά πλήττονται περισσότερο, δεν είναι σαφές εάν αυτό οφείλεται στο λόγο κατανάλωσης βάρους ανά σωματική μάζα ή σε διαφορές στο ένζυμο και τη μεταβολική δραστηριότητα.

Μια πολωνική μελέτη του 1971 ανέφερε τότε ότι το είδος αντιπροσώπευε το 23% των θανάτων από μανιτάρια κάθε χρόνο.

Παρόλο που δεν έχει παρατηρηθεί ότι η Gyromitra esculenta προκαλεί καρκίνο στον άνθρωπο, είναι πιθανό να υπάρχει καρκινογόνος κίνδυνος για άτομα που καταναλώνουν αυτά τα είδη μανιταριών. Ακόμη και μικρές ποσότητες μπορεί να έχουν καρκινογόνο δράση, τουλάχιστον 11 διαφορετικές υδραζίνες έχουν απομονωθεί από το Gyromitra esculenta, και δεν είναι γνωστό αν οι πιθανές καρκινογόνες ουσίες μπορούν να απομακρυνθούν πλήρως με τον βρασμό και αλλαγή του νερού ή με την αποξήρανση.

Πηγή: https://en.wikipedia.org/wiki/Gyromitra_esculenta, Μανιτάρια Οδηγός αναγνώρισης Ζαχαρίας Θ. ΑθανασίουΤα μανιτάρια του βουνού και του κάμπου Δημήτρης Θ. Κελτεμίδης, http://www.adam-europe.eu/prj/11442/prd/1/2/MYCOTICON_TEXTBOOK_FULL_GREEK_EBOOK.pdf, Photography Wikimedia Commons, Author Ilmari Karonen Date 4 June 2008, Photography Wikimedia Commons, Author H. Krisp Date 27 August 2014

Follow Us

Σου αρέσει αυτή τη δημοσίευση; Μοιράσου το με φίλους!

Facebook
Pinterest
Twitter
Email
Click to rate this post!
[Total: 0 Average: 0]