Agaricus xanthodermus

Agaricus xanthodermus

To Agaricus xanthodermus eίναι ένα δηλητηριώδες μανιτάρι για τους περισσότερους ανθρώπους, είναι δύσπεπτο και προκαλεί γαστρεντερικές ενοχλήσεις. Συνήθως μπερδεύεται με τα άλλα εδώδιμα είδη του γένους των Agaricus. Στο μαγείρεμα πάντως μπορούμε να το καταλάβουμε από την πολύ έντονη άσχημη οσμή που μας αποτρέπει να το φάμε.

Συστηματική ταξινόμηση:
Phylum (Συνομοταξία) : Basidiomycota
Class (Ομοταξία) : Agaricomycetes
Order (Τάξη) : Agaricales
Family (Οικογένεια): Agaricaceae
Genus (Γένος) : Agaricus
Species (Είδος) : A. xanthodermus

Συνώνυμα: Pratella xanthoderma (Genev.) Gillet (1884), Psalliota xanthoderma (Genev.) Richon & Roze (1885), Fungus xanthodermus (Genev.) Kuntze (1898)

Ελληνική ονομασία: Αγαρικό το Ξανθόδερμο

Agaricus xanthodermus

Περιγραφή:

Είναι κοινό μανιτάρι στη χώρα μας, το συναντάμε άνοιξη, καλοκαίρι και φθινόπωρο, σε μικρές ομάδες, σε δάση πλατύφυλλων και κωνοφόρων ειδών, λιβάδια, κήπους, πάρκα και όπου υπάρχει κοπριά.

Το καπέλο του έχει διάμετρο 5-12 αν και μπορεί να φτάσει και τα 15 εκατοστά. Αρχικά έχει σχήμα τραπεζοειδές, ημισφαιρικό και στην ωριμότητα σχεδόν επίπεδο, λευκωπό, με ανοικτό-καφέ ινώδη λέπια στο κέντρο του. Η περιφέρεια του κιτρινίζει με ένα τρίψιμο.

Τα ελάσματα του είναι ελεύθερα, απαλό ροζ στη νεαρή ηλικία, καφέ αργότερα και σκούρο καφετί στην ωριμότητα.

Το πόδι του έχει ύψος 6-12 και διάμετρο 1-2 εκατοστά, είναι λευκό, λείο πάνω από το μεμβρανώδες λευκό, πλατύ, εύθραυστο, επίμονο με διπλή άκρη δακτυλίδι που κιτρινίζει έντονα. Η βάση του ποδιού του είναι ελαφρά βολβώδη και αν κοπεί κιτρινίζει έντονα.

Η σάρκα του λευκή όταν κοπεί κιτρινίζει ελαφρά στο καπέλο και έντονα στη βάση του ποδιού, με δυσάρεστη χαρακτηριστική οσμή μελανιού, φαινόλης, ιωδίου που είναι έντονη στη βάση του ποδιού και γίνεται εντονότερη κατά το μαγείρεμα.

Το αποτύπωμα των σπορίων του έχει χρώμα καφέ-ιώδες.

Ομοιότητες:

Το Agaricus arvensis είναι επιφανειακά πολύ παρόμοιο με το Agaricus xanthodermus αλλά μεταχρωματίζεται πιο αργά και σε πιο ελαφρώς κίτρινη απόχρωση, ενώ η σάρκα του έχει οσμή γλυκάνισου και όχι ιωδίου ή φαινόλης.

Το Agaricus campestris είναι παρόμοια σε εμφάνιση, αλλά δεν κιτρινίζει όταν κοπεί και δεν έχει φαινολική οσμή.

Πολυάριθμα βρώσιμα είδη του γένους Agaricus, όπως το Agaricus augustus, Agaricus arvensis και Agaricus silvicola, κιτρινίζουν σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, αλλά δεν εμφανίζουν μια τόσο έντονη αντίδραση.

Το τοξικό, Agaricus phaeolepidotus, έχει πιο λεπιδωτό καπέλο με ροδοκαφετιές αποχρώσεις που κιτρινίζει λιγότερο, πόδι με βολβόδη βάση, σάρκα λευκή που ροδίζει στο πάνω τμήμα και κιτρινίζει στη βάση του ποδιού, με ελαφριά οσμή φαινόλης που είναι πιο έντονη στη βάση του ποδιού.

Σχόλια:

Στο μαγείρεμα, η μυρωδιά γίνεται πολύ αισθητή, και αυτό μπορεί να αποτρέψει τους ανθρώπους από το καταναλώσουν κατά λάθος.

Για να δείτε το κίτρινο μεταχρωματισμό, τρίψτε το μανιτάρι με τον αντίχειρά σας, ειδικά κοντά στη περίμετρο του καπέλου και στη βάση του ποδιού.

Η οσμή φαινόλης μερικές φορές είναι ελαφριά, και είναι καλύτερα να ανιχνευθεί από τη σύνθλιψη της βάσης του ποδιού.

Πηγή: www.first-nature.com/fungi/agaricus-xanthodermus.php, en.wikipedia.org/wiki/Agaricus_xanthodermus, http://www.adam-europe.eu/prj/11442/prd/1/2/MYCOTICON_TEXTBOOK_FULL_GREEK_EBOOK.pdf, Photography Wikimedia Commons, Author frankenstoen Date 03:40, 22 March 2010 & Photography Wikimedia Commons, Author Ak ccm Date 13:53, 28 August 2012

Οδηγός Ταυτοποίησης

Το καπέλο του έχει διάμετρο 5-12 αν και μπορεί να φτάσει και τα 15 εκατοστά. Αρχικά έχει σχήμα τραπεζοειδές, ημισφαιρικό και στην ωριμότητα σχεδόν επίπεδο, λευκωπό, με ανοικτό-καφέ ινώδη λέπια στο κέντρο του. Η περιφέρεια του κιτρινίζει με ένα τρίψιμο.

Τα ελάσματα του είναι ελεύθερα, απαλό ροζ στη νεαρή ηλικία, καφέ αργότερα και σκούρο καφετί στην ωριμότητα.

Το πόδι του έχει ύψος 6-12 και διάμετρο 1-2 εκατοστά, είναι λευκό, λείο πάνω από το μεμβρανώδες λευκό, πλατύ, εύθραυστο, επίμονο με διπλή άκρη δακτυλίδι που κιτρινίζει έντονα. Η βάση του ποδιού του είναι ελαφρά βολβώδη και αν κοπεί κιτρινίζει έντονα.

Η σάρκα του λευκή όταν κοπεί κιτρινίζει ελαφρά στο καπέλο και έντονα στη βάση του ποδιού, με δυσάρεστη χαρακτηριστική οσμή μελανιού, φαινόλης, ιωδίου που είναι έντονη στη βάση του ποδιού και γίνεται εντονότερη κατά το μαγείρεμα.

Έχει χρώμα καφέ-ιώδες.

Είναι κοινό μανιτάρι στη χώρα μας, το συναντάμε άνοιξη, καλοκαίρι και φθινόπωρο, σε μικρές ομάδες, σε δάση πλατύφυλλων και κωνοφόρων ειδών, λιβάδια, κήπους, πάρκα και όπου υπάρχει κοπριά.

Είναι ένα δηλητηριώδες μανιτάρι για τους περισσότερους ανθρώπους, είναι δύσπεπτο και προκαλεί γαστρεντερικές ενοχλήσεις. 

Το Agaricus arvensis είναι επιφανειακά πολύ παρόμοιο με το Agaricus xanthodermus αλλά μεταχρωματίζεται πιο αργά και σε πιο ελαφρώς κίτρινη απόχρωση, ενώ η σάρκα του έχει οσμή γλυκάνισου και όχι ιωδίου ή φαινόλης.

Το Agaricus campestris είναι παρόμοια σε εμφάνιση, αλλά δεν κιτρινίζει όταν κοπεί και δεν έχει φαινολική οσμή.

Πολυάριθμα βρώσιμα είδη του γένους Agaricus, όπως το Agaricus augustus, Agaricus arvensis και Agaricus silvicola, κιτρινίζουν σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, αλλά δεν εμφανίζουν μια τόσο έντονη αντίδραση.

Το τοξικό, Agaricus phaeolepidotus, έχει πιο λεπιδωτό καπέλο με ροδο-καφετιές αποχρώσεις που κιτρινίζει λιγότερο, πόδι με βολβώδη βάση, σάρκα λευκή που ροδίζει στο πάνω τμήμα και κιτρινίζει στη βάση του ποδιού, με ελαφριά οσμή φαινόλης που είναι πιο έντονη στη βάση του ποδιού.

Follow Us

Σου αρέσει αυτή τη δημοσίευση; Μοιράσου το με φίλους!

Facebook
Pinterest
Twitter
Email
Click to rate this post!
[Total: 3 Average: 5]